Skip to content
Пратеничката група на СДСМ побара итна декласификација на целата документација поврзана со случајот во Агенцијата за национална безбедност (АНБ), со образложение дека јавноста добива фрагментирани и недоречени информации што, наместо да разјаснат, создаваат забуна и сомнеж. Во соопштението што го пренесува ставот на пратеничката Славјанка Петровска, се нагласува дека секој избран или именуван функционер има должност да поставува прашања, но и да дава точни и проверливи одговори во интерес на државата и граѓаните; сè друго, велат, е неодговорност и политичка манипулација.
Според СДСМ, декласификацијата е првиот и најважен чекор за да се стави крај на шпекулациите и да се утврдат фактите. Петровска потсетува на законската одредба дека „тој што класифицира, тој и декласифицира“ и дека промената на степенот на класификација ја врши создавачот на документот. Таа укажува и на членот што предвидува исклучок: информација не може да се смета за класифицирана ако со неа се прикрива кривично дело, пречекорување на овластувања, злоупотреба на функцијата или друг незаконски акт. Врз основа на овие норми, СДСМ оценува дека АНБ може без одолговлекување да изврши декласификација, особено ако се повикува на сомневања за злоупотреби.
Паралелно со барањето за декласификација, Петровска повикува итно да се свика Комисијата за надзор над работата на АНБ, за пратениците да спроведат контрола и да извршат увид во материјалите што ќе бидат откриени. Таа смета дека со обелоденување на документите се надминува и практичната пречка за одржување седница – прашањето за безбедносен сертификат на претседателот – и се создава правна и политичка рамка за транспарентен надзор. По надзорот, јавноста треба да биде детално информирана за наодите, наместо да биде оставена на „штури соопштенија и бледи изјави“ кои, како што наведува, повеќе упатуваат на прикриени мотиви отколку на намера да се расчисти случајот.
Опозицијата исто така предупредува на, како што го нарекува, „обидот маглата околу случајот да се искористи како параван“ за најавеното спојување на АНБ со друга служба. Според СДСМ, ваков чекор не е „механичка операција“, туку сложена и сензитивна реформа што мора да се води исклучиво од државниот интерес и со почитување на околностите и стандардите на демократијата и владеењето на правото. Во спротивно, предупредуваат, можни се несогледливи последици по безбедносната архитектура на земјата.
Во фокусот на реакцијата е и принципот дека институциите од безбедносно-разузнавачкиот систем не смеат да бидат предмет на партиска окупација и злоупотреба. „АНБ е столб на националната безбедност, клучна за заштита на државата, граѓаните и уставниот поредок“, се наведува во соопштението, со оценка дека секој обид да се релативизира или инструментализира нејзината работа претставува ризик и закана за безбедноста и интегритетот на институциите.
Со ваквиот расплет на настаните, иницијативата на СДСМ фактички ја префрла топката во двор на извршната власт и на АНБ: доколку навистина нема што да се крие, велат од партијата, декласификацијата би требало да биде едноставна и брза процедура што ќе стави крај на недоумиците и ќе го отвори патот за парламентарен надзор. Петровска порача дека токму транспарентноста – наместо селективно пласирани информации – е најкратката линија до одговори на прашањата што со денови висат во јавниот простор. Одговарите, додава, им припаѓаат на граѓаните, а не на партиските интерпретации.
