Skip to content
Секоја минута, количина пластика еднаква на товарот на камион за ѓубре завршува во нашите океани. Научниците предупредуваат дека до 2040 година, пластичниот отпад во нашите мориња би можел тројно да се зголеми, загрозувајќи го морскиот живот и здравјето на луѓето.
Неодамнешните студии открија микропластика во човечката крв, мајчиното млеко и виталните органи, што предизвикува сериозна загриженост за долгорочните здравствени ефекти.
Пластичниот отпад е уште полем проблем за скриените длабочини
Проблемот е подлабок од она што го гледаме на површината.
Имено, голем дел од оваа пластика тоне на дното на морето, формирајќи подводно ѓубре.
На места како што се историските канали и лагуни во Венеција, старите гуми, рибарските мрежи и пластичните гајби се акумулираат во алармантни количини, полека се распаѓаат во штетна микропластика.
Чистењето на подводното ѓубре не е лесна задача.
Професионалните нуркачи кои работат во матни води се соочуваат со различни ризици и нивните операции се скапи, додека копањето на морското дно, уште еден вообичаен метод, може сериозно да ги оштети кревките морски екосистеми, често предизвикувајќи повеќе штета отколку корист.
Високотехнолошки пристап
Euronews им се придружи на истражувачите од италијанскиот Институт за поморски науки CNR-ISMAR додека користеа напредна технологија на сонар за мапирање на подводни пластични жаришта во Венецијанскиот Голем канал.
Овие детални карти се клучен прв чекор кон полуавтоматско отстранување на големите отпадоци од крајбрежните води.
Проектот Maelstrom разви софистициран робот способен да работи на длабочини до 20 метри, прецизно извлекувајќи големи отпадоци, оставајќи го морскиот живот непречен.
Роботската платформа комбинира вештачка стручност од Tecnalia со напредна механика од CNRS-LIRMM.
За време на јавните демонстрации во Венеција, роботот успешно отстрани гуми, мрежи, па дури и алуминиумски плочи, докажувајќи ја својата ефикасност во реални услови.
„Многу е важно да се има ваков вид на технологија, не само овде во Венеција, туку и во крајбрежните области и пристанишните градови воопшто“, објаснува д-р Фантина Мадрикардо, координатор на проектот Maelstrom.
Како што објаснува тој, многу отпад е напуштен или изгубен во близина на градовите и пристаништата, тешко се гледа и уште потешко се справува со него, додека испраќањето нуркачи може да биде опасно.
„Значи, роботот може да го направи процесот побрз и побезбеден“, вели таа.
Завеси од меурчиња
Реките носат пластичен отпад од градовите во внатрешноста сè до морето, што го прави загадувањето на океаните проблем за сите. Затоа крајбрежниот град Вила до Конде во северна Португалија одлучи да ги здружи силите со научниците од проектот Maelstrom за да инсталираат иновативно решение: „бариера од меур“ во реката Ава.
Овој релативно едноставен систем создава завеса од воздушни меури, заробувајќи го пластичниот отпад пред да стигне до Атлантскиот океан, а истовремено дозволувајќи им на рибите и чамците безбедно да минуваат низ него.
Научниците од Интердисциплинарниот центар за морски и еколошки истражувања (CIIMAR) на Универзитетот во Порто сега ја анализираат ефикасноста на бариерата од меурчиња и нејзиното влијание врз екосистемот на вливот.
„Ние собираме секаков вид отпад, а голем дел од него е пластика. И го проучуваме она што го наоѓаме, за да ги знаеме изворите од каде потекнува овој отпад“, вели Изабел Соуса Пинто, професорка на FCUP и водач на Групата за крајбрежна биолошка разновидност на CIIMAR, Универзитетот во Порто.
„Потоа го проценуваме екосистемот, дали ситуацијата е подобра. Знаеме дека останува сè помалку ѓубре, но ни треба повеќе време пред да се опорави целиот екосистем и пред да можеме да кажеме дали и во колкава мера има подобрување поради оваа бариера од меури, која сè уште ја проучуваме“, вели тој.
Градот помогна во дизајнирањето на системот, обезбеди финансирање и ги собра сите клучни засегнати страни за да се оствари, вклучувајќи ги Капетанијата на пристаништето, Капетанијата, Португалската агенција за животна средина, Регионалната асоцијација за управување со отпад и Центарот за мониторинг и толкување на животната средина, кој спроведува кампањи за информирање и подигање на свеста на јавноста.
Клучот за трајна промена
Тимот на Maelstrom нагласува дека чистењето на пластичниот отпад е само дел од решението и дека спречувањето на пластиката да влезе во животната средина може да биде уште поважно.
Истражувачите работат со индустрии за да го намалат пластичниот отпад од неговиот извор и да развијат одржлив на пракса.
Преку кампањи за чистење на плажите и едукативни програми, тие исто така ги охрабруваат локалните заедници да преземат акција за заштита на нашите мориња и океани.
Според истражувачот на CIIMAR, Луис Р. решавањето на морскиот отпад не е само користење на новата технологија за чистење, туку е потребен заеднички напор да се подигне свеста, да се преземе одговорност и да се спречи отпадот да заврши во океаните.
Како што наведува тој, дури тогаш ќе може да се надеваме на иднина во која нашите океани веќе нема да бидат оптеретени со пластичен отпад.
