Што и има згрешено Куба на Македонија?

Северна Македонија се приклучи на САД, Израел, Аргентина, Унгарија, Парагвај и Украина и гласаше против годишната резолуција на Генералното собрание на ОН со која се бара укинување на американското ембарго кон Куба. Документот повторно помина со огромно мнозинство – 165 „за“, 7 „против“ и 12 „воздржани“ – но македонскиот глас ја стави земјата во мало друштво што се спротивстави на светскиот консензус.

Ова е пресврт во споредба со лани, кога Северна Македонија гласаше „за“ укинување на ембаргото, заедно со 187 држави, а против беа само САД и Израел. Значи, 2025 донесе смена на позицијата – од усогласување со европската линија кон усогласување со американската. Тоа се чита како јасен сигнал за надворешно-политичка реалигнментација под новата влада.

Официјалната аргументација на Вашингтон и сојузниците е дека резолуцијата е политичка алатка на Хавана и дека проблемот е „не-реформскиот“ кубански режим. Куба возвраќа дека ембаргото е колективна казна со тешки социјални последици и дека од него страдаат обичните граѓани. Во дипломатска смисла, резултатот е ист како речиси три децении: ОН го осудуваат ембаргото, но американскиот Конгрес е тој што решава – а промена таму не се гледа.

Зошто тогаш пресврт кај Скопје? Прво, ова е изјавена геополитичка лојалност. Гласањето ја става земјата во истиот строј со САД во момент кога Вашингтон се обидува да мобилизира поширока поддршка за своите позиции и на други фронтови (Русија, Блискиот Исток). Второ, ова го оддалечува С. Македонија од преовладувачкиот европски став: мнозинството земји од ЕУ традиционално гласаат „за“ укинување на ембаргото, иако годинава неколку членки беа воздржани или гласаа против (како Унгарија). Со други зборови, Скопје избра помала, но политички тврда коалиција.

Домашниот ефект е повеќеслоен. Внатрешно-политички, опозицијата ќе го прикаже гласот како „слепа послушност“, власта – како „принципиелност“ и дистанца од авторитарни режими. Во надворешната комуникација, одлуката веројатно ќе се користи како доказ дека земјата е доверлив партнер на САД. Но дипломатско-меката цена е очигледна: Македонија се позиционира спротивно на голем дел од светот – и на голем дел од европските сојузници – по прашање за кое постои силен морален и хуманитарен наратив против ембаргото.

На крај, прашањето што останува е прагматично: што точно добива земјата со ова гласaње? Ако станува збор за сигнал кон Вашингтон, тој е испратен. Но дали ќе следат опипливи придобивки – безвизни канали за визи, трговски олеснувања, инвестиции – ќе се мери во месеците што доаѓаат. Дотогаш, факт е дека Македонија годинава беше во малцинство во ОН, на страната што го брани статус-квото на шестдецениското ембарго.