Skip to content
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова побара помош од Европската унија за „креативно решение“ што би го откочило евроинтегративниот процес на земјата и најави подготвеност за нов круг македонско-бугарски разговори веднаш по локалните избори во недела, 19 октомври. Пораката беше испратена на средбата со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, за време на нејзината посета на Скопје.
Од кабинетот на претседателката наведуваат дека прифаќањето на земјите од Западен Балкан во ЕУ не е само прашање на проширување, туку и на европска безбедност и стабилност, па затоа бараат „излезно креативно решение“ за деблокада. Во истиот контекст, Сиљановска-Давкова ја повика ЕУ да го реформира начинот на одлучување (квалификувано мнозинство) за да се избегне билатерализација на процесот надвор од Копенхашките критериуми. Таа направи и споредба меѓу Балтикот и Балканот: на север земјите-членки застануваат зад соседите, додека на Балканот некои членки го користат привилегираниот статус за условувања и блокади.
Како сигнал за деескалација кон источниот сосед, претседателката експлицитно истакна дека е „подготвена за македонско-бугарски разговори по завршувањето на локалните избори“, што би требало да отвори простор за дипломатски потег по изборниот викенд.
Фон дер Лајен, пак, го повтори ставот на Брисел: ЕУ е подготвена за следната фаза, но „топката е во вашиот двор“ – единствениот чекор пред формалниот старт на преговорите е договорената уставна промена. Посетата беше дел од регионална тура, со порака дека Унијата гледа на Балканот како географски, историски и безбедносно природен дел од европската целина.
Во домашната рамка, изјавите доаѓаат во финиш на кампањата за локалните избори, во која европското прашање се користи и како тест за кредибилитет: колку државата може истовремено да носи внатрешни реформи (судство, антикорупција) и да води чувствителен дијалог со соседите без да се загуби линијата на национален консензус. Сиљановска-Давкова ја подвлече потребата енергијата да се насочи во реформи во правосудството и бескомпромисна борба со корупцијата, паралелно со европските обврски.
Клучното прашање по 19 октомври ќе биде дали најавените разговори со Софија ќе се движат во рамки што го избегнуваат ризикот од нова билатерализација – наспроти европскиот модел со јасни критериуми – и дали Брисел ќе понуди доволно политички простор за „креативно решение“ кое не ги релативизира стандардите, но овозможува процесот конечно да се откочи. Патем, темите за коридорите 8 и 10, дигиталните агенди и научните иницијативи остануваат во пакетот на практични соработки што ЕУ ги охрабрува како мост кон поголем политички исчекор.
