Skip to content
Сината џамија, официјално позната како џамија на султан Ахмет (Sultanahmet Camii), е една од најпрепознатливите градежни белези на Истанбул и на целата османлиска архитектура. Се наоѓа во срцето на стариот град, во квартот Султанахмет, точно спроти „Аја Софија“, со што визуелно и симболички влегува во дијалог со најголемиот христијански храм на некогашната Византија. Деновиве влезе во фокусот повторно на јавноста по посетата на папата Лав на вселенскиот патријах.
Џамијата е изградена во периодот меѓу 1609 и 1616 година, за време на владеењето на султанот Ахмет I, кој уште како млад владетел сакал да остави зад себе монумент што ќе ја надмине славата на претходните султани и ќе ја потврди престижната позиција на Османлиското Царство. Проектот му бил доверен на архитектот Седефкар Мехмед-ага, ученик на славниот Мимар Синан.
Однадвор, Сината џамија се препознава по каскадата куполи и по шесте високи минариња – нешто што било речиси невидено за тоа време, бидејќи најголем дел од џамиите имале четири или помалку. Со овој потег, султан Ахмет испраќал порака за моќ и амбиција, приближувајќи се до статусот на Големата џамија во Мека, која тогаш била единствената со толку многу минариња.
Внатрешноста е причината зошто светот ја познава како „Сина“ џамија. Над 20.000 рачно изработени плочки од Изник, со нијанси на сина, тиркизна и зелена боја, ги покриваат ѕидовите и сводовите. Цветни и геометриски орнаменти, заедно со калиграфски натписи, создаваат впечаток на бесконечен, мек сјај кој се менува со дневната светлина што влегува низ стотиците прозорци. Токму оваа игра на светлина и боја го дава впечатокот дека просторот „плива“ во сина магла.
Но Сината џамија не е важна само како туристичка атракција. Таа е активен верски објект, каде секојдневно се одржуваат молитви и каде верниците и денес се собираат, како што тоа се прави со векови. Во исто време, таа е и дел од голем комплекс – т.н. кулие – во кој спаѓаат медреса, двор со фонтани за абдест и мавзолеј во кој е погребан самиот султан Ахмет I и членовите на неговото семејство
Поради својата архитектонска вредност и историско значење, Сината џамија е вклучена во светското наследство на УНЕСКО, во рамки на „Историските области на Истанбул“. Заедно со Аја Софија, Топкапи-сарај и другите споменици, таа го формира препознатливиот хоризонт на градот – слика што често служи како визуелен потпис на Истанбул во светските медиуми и туристички промоции.
Нејзината важност е и политичка и културна. Џамијата е подигната во време кога царството било под притисок – по неповолните мировни договори со Европа и во период на економски потешкотии. Градибата била своевиден одговор на тие предизвици: демонстрација на сила, стабилност и вера, насочена и кон сопствените поданици и кон странските посетители. Локацијата спроти Аја Софија дополнително ја нагласува амбицијата на султанот да создаде исламски пандан на славниот христијански храм, но и да покаже дека новиот владетел е достоен наследник на империјалната традиција на Константинопол.
Денес, Сината џамија е место каде се сретнуваат верниците, туристите и историчарите на уметност. Таа е лекција по архитектура, историја и религија во живо – пример како една градежна одлука може да стане симбол на цел град и на еден период. За Истанбул, Сината џамија е повеќе од објект: таа е жива сцена на која се испреплетуваат минатото и сегашноста, источната духовност и современиот, космополитски ритам на мегаполисот.
