Случаите на мали сипаници пораснаа за 47% во Европа и Централна Азија минатата година, предупредува СЗО

Случаите на мали сипаници во Европа и Централна Азија пораснаа за загрижувачки 47% минатата година, главно поради падот на опфатот со вакцинација, покажува новиот извештај на Светската здравствена организација (СЗО).

Предупредувањето доаѓа во момент кога болеста повторно се шири на глобално ниво, а напредокот постигнат од почетокот на 21 век полека се губи.

Глобална слика: драматичен пораст на инфекции

Во 2024 година околу 95.000 луѓе починале од мали сипаници ширум светот – најголем дел деца под пет години. Иако бројката е многу пониска од 780.000 смртни случаи во 2000 година, СЗО повторува дека секој смртен случај од болест што може да се спречи со евтина и високо ефикасна вакцина е недозволив.

Од почетокот на векот, програмите за вакцинација спасиле речиси 59 милиони животи.

Но денес инфекциите повторно растат: минатата година биле забележани околу 11 милиони случаи, што е околу 800.000 повеќе отколку пред пандемијата.

Рекорден број случаи во Европа и Централна Азија

СЗО соопшти дека во 2024 година имало повеќе од 120.000 случаи во регионот – најмногу во последните 25 години. Минатата година се забележани големи жаришта во 59 земји, речиси трипати повеќе од 2021.

„Малите сипаници се најзаразниот вирус на светот, и повторно гледаме како тој ги користи сите празнини во нашата колективна заштита,“ изјави генералниот директор на СЗО, Тедрос Аданом Гебрејесус.

Причини: пад на имунизацијата

Клучниот фактор е растечкиот број на родители кои ја одложуваат или одбиваат вакцинацијата. За да се спречи ширењето на вирусот, потребен е најмалку 95% опфат со вакцина.

Минатата година глобално:

• 84% од децата ја примиле првата доза
• 76% ја примиле втората доза
  (мало зголемување од претходната година, со 2 милиони дополнително вакцинирани деца)

Но ова оставило над 30 милиони деца недоволно заштитени, најмногу во Африка и Источниот Медитеран.

Дури и земји со висока вкупна имунизација можат да доживеат епидемии ако постојат локални „џебови“ на невакцинирани групи.

Последици и предупредувања

СЗО истакнува дека малите сипаници често се првата болест што повторно се појавува штом опфатот со вакцинација опаѓа – јасен знак за слабости во здравствените системи.

Децата кои ќе ја преживеат болеста остануваат со поголем ризик од:

• пневмонија,
• слепило,
• енцефалитис (воспаление и оток на мозокот).

Повик за акција

Организацијата бара поголеми вложувања и обновени глобални напори за елиминација на болеста.

„Малите сипаници не ги признаваат границите. Но кога секое дете е вакцинирано, можеме да спречиме