Србија чека одговор: Ќе оди ли Вучиќ на Самитот на БРИКС?

Додека јавноста во Србија ја забавуваа подготовките и дискусијата за забраната за ископ на литиум, српскиот претседател, како што велат, имаше голема надворешно-политичка активност во претходните недели. По седницата на Генералното собрание на Обединетите нации, следуваа престој во Прага, енергетскиот форум во Хамбург, иницијативата Брдо-Бријони во Тиват и самитот на Југоисточна Европа и Украина во Дубровник. Таму слушнавме дека Србија нема да воведе санкции кон Русија, но не слушнавме дали Русија после долго време ќе го види Вучиќ во живо. Поканата за самитот на БРИКС во Казан е отворена, одговор се уште нема, а Додик и Ердоган веќе се подготвуваат за главниот град на Република Татарстан, анализира ТВ Нова во Србија.

Човек кој го презира морето и кој последен пат му бил близок кога во средината на осумдесеттите шверцувал патики од Турција, човек кој ветил дека никогаш нема да оди на хрватското приморје, се појави во Дубровник на 9 октомври. Човекот кој пред дваесетина дена и ветил на Русија дека секогаш ќе биде со неа, во Дубровник го потпишал текстот на декларацијата на Самитот на Украина и Југоисточна Европа, во која меѓу другото пишува.

ДЕКЛАРАЦИЈА ОД ДУБРОВНИК:

1. Поминаа речиси 1.000 дена од почетокот на руската воена инвазија на Украина. На најсилен можен начин ја осудуваме оваа неиспровоцирана, неоправдана и незаконска руска агресија врз Украина.
2. Нашата поддршка за независноста, суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина во нејзините меѓународно признати граници останува апсолутна.
3. Ја нагласуваме нашата непоколеблива определба за обновување на суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина, вклучително и Крим, преку дополнително обезбедување на сеопфатна помош за Украина за спротивставување на руската агресија.

И недела-две пред да ја потпише Дубровничката декларација, раката на претседателот на Србија беше на градите на рускиот амбасадор во Обединетите нации. Со Орден и благодарност за поддршката на Русија.

„Повторно ви благодарам, беше многу напорна работа. Исклучително го цениме, мислам дека секогаш можете да го очекувате истото од нас“, рече Александар Вучиќ на 23 септември 2024 година во Њујорк.

„Русија и Србија негуваат односи кои траат со векови, и тоа не какви било, туку пријателски и братски. Го делиме истиот поглед на светот, ги браниме истите вредности и принципи“, рече Василиј Небензја, постојан претставник на Руската Федерација во ОН, на истиот датум на истата локација.

Српскиот претседател би можел да ги брани истите вредности и принципи на неговиот руски јазик веќе од 22 до 24 октомври на самитот на БРИКС во Казан, но според сите оценки кратката честитка од Њујорк ќе биде последниот говор во кој Вучиќ го покажа своето знаење за некои време руски јазик.

„Би рекол дека сигурно е поверојатно дека нема да оди на тој самит, пред се поради штетата на угледот на Запад предизвикана од средбата со Владимир Путин или одењето на таков состанок. што е примарен ризик. Ако претседателот навистина оди на тој самит, макар и на многу кратко време, би рекол дека тоа е само заради балансирање во домашната јавна сфера на перцепцијата за надворешната политика на Србија, имајќи предвид дека во претходниот период од нешто помалку од половина годишно се прават голем број потези кои повеќе се во корист на западните актери отколку во корист на Русија“, вели Димитрије Милиќ од Нов трет пат за Нова ТВ.

Но, со мудриот молк на властите и повеќето медиуми, сликата може малку да се искриви. До самитот во Казан остануваат уште девет дена, а последен пат се разговараше на почетокот на септември, кога стигна поканата од Русија, од највисокото место.

„Ве молам пренесете ги моите поздрави до претседателот Александар Вучиќ. Го очекуваме на настан во рамките на состанокот на лидерите на БРИКС во Казан. Веќе ја испративме поканата за него и се надевам дека претседателот ќе ја искористи оваа покана“, изјави Владимир Путин, претседател на Руската Федерација, на 4 септември 2024 година во Владивосток.

Поканата беше придружена со пријателско потсетување дека актуелниот договор за гас меѓу Русија и Србија истекува во март следната година. Тогаш беше повод за неочекувано несмасните и бурни одговори на српскиот претседател, кој среде обиколката на Подриње итно се сретна со рускиот амбасадор.

„Подобро да не ви кажувам што имаме во меѓувреме. Тоа е таква, што би рекле децата, гужва во шеснаесетникот“, изјави Александар Вучиќ на 2 септември 2024 година во Подриње.

Подоцна ќе испадне дека полскиот премиер Доналд Туск ќе биде во Белград на деновите на самитот во Казан, но до денес единствениот одговор на Вучиќ до Путин е оној од Мали Зворник. Не е историска „не“, туку само – можеби.

„Значи, таму ќе донесеме одлука за тоа на 10 и 15 октомври, а не пред тоа. Но, нема сомнеж дека пристигна важен повик, бидејќи однапред закажавме важни посети – не можам да ви кажам поради тие луѓе, но во спротивно ќе видите колку се важни однапред закажаните посети. Ниту сакам да одбијам нешто, ниту сакам да прифатам нешто, имаме многу тежок распоред“, изјави Александар Вучиќ на 6 септември 2024 година во Мали Зворник.

До 15-ти има уште еден ден, па можеби ќе го дознаеме одговорот, се прашува српската јавност.

Ако Вучиќ не замине, според логиката, шефот на дипломатијата Марко Ѓуриќ би можел да замине во Казан или дежурниот министер за Русија, вицепремиерот Александар Вулин.

„Освен енергетските производи, имате многу малку да понудите на руска страна, а од друга страна, Србија, која моментално е географски позиционирана, опкружена со земји членки на НАТО и која во трговската сфера е претежно поврзана со Европската Унија. Лани во ЕУ извезла стоки 18 милијарди, во Русија само една милијарда, што значи сооднос 18 спрема 1. Русија треба да биде задоволна со тоа што Србија не и воведе санкции, што Гаспром сè уште работи во Србија, дека Руската телевизија и другите канали наскоро ќе работат, а некои руски портали веќе работат. Тоа е голема отстапка во актуелните политички околности“, вели Милиќ.

Во сегашните политички околности, БРИКС останува најшироката мултилатерална рамка за партнерство што ја има Русија. Освен Русија, БРИКС ги вклучува и Бразил, Индија, Кина и Јужна Африка, а блиски до оваа организација се и земји како Иран и Турција.