Skip to content
И покрај најавите за хуманитарно примирје, Судан влегува во уште поцрна фаза: ноќни експлозии околу Хартум и Омдурман, прелети на дронови над Атбара и нови прекини на струја, додека теренот сведочи дека војната не застанува. Паравоените „Сили за брзо реагирање“ (RSF) вчера соопштија дека ја прифаќаат иницијативата на „квад“-посредниците – САД, Саудиска Арабија, Египет и ОАЕ – за хуманитарна пауза, но армијата сè уште не даде јасен одговор, а престрелките продолжија.
Цената на „мирот“ што не доаѓа се плаќа во Дарфур и Кардофан. По падот на Ел Фашир, главниот град на Северен Дарфур, десетици илјади луѓе побегнаа од градот кон импровизирани кампови, со сведоштва за егзекуции, киднапирања за откуп и масовни гробници. Обединетите нации и меѓународните организации зборуваат за една од најтешките хуманитарни кризи денес: милиони раселени, глад, колера и речиси непристапни области за помош. Генералниот секретар на ОН предупреди дека војната „излегува од контрола“.
Во самиот главен градски појас, жителите на Омдурман ја поминаа ноќта со налети на дронови и експлозии кај електрана – сцени кои го побиваат оптимизмот дека договореното затишје ќе се претвори во реален прекин на огнот. Слични извештаи пристигнуваат и од Атбара, каде противвоздушната одбрана соборувала летала пред серија детонации на источниот раб на градот.
Политичкиот лупинг е познат: војската на ал–Бурхан и RSF на Хемети заеднички го урнаа Башир во 2019, но распадот на договорот за интеграција на RSF во редовната војска (2023) ја претвори преодната транзиција во целосна војна за моќ. И додека медијаторите ресетираат рунди и рокови, теренот диктира друга динамика – напредување на RSF, распаѓање на институциите и хуманитарен колапс.
Европската лекција? Брзината на војната ги надминува шаблоните на дипломатијата. Анализите во Брисел предупредуваат дека без мерки за одговорност, прекин на приливот на оружје и следење на финансиските мрежи зад конфликтот, секое „тримесечно“ примирје ќе се претвори во уште една празна формула. За Судан тоа значи: коридори за помош под меѓународен надзор, јасни механизми на санкции и поддршка на истрагите за воени злосторства.
Во меѓувреме, на улиците на Хартум и по песоците на Дарфур, „паузата“ останува невидлива. Граѓаните ги бројат минутите до нови сирени; колоните бегалци ги бројат километарите до следната водна цистерна. Примирјето ќе се смета за вистинско само кога ќе се слушне – тишина.
