Тошковски: Нема детали ама сме под хибриден напад

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски на денешната прес-конференција ја постави корупцијата како приоритет број еден на безбедносната агенда, најави дека Внатрешната контрола во МВР евидентирала „голем број случаи“, и соопшти дека постојат нови траги кон т.н. „центри на моќ“. И додека тоналитетот беше остар и алармантен, клучните одговори – имиња, механизми, рокови и мерливи чекори – останаа недообјаснети.

Тошковски експлицитно ја дефинираше системската корупција како „една од најголемите безбедносни закани“ за државата. Пораката е важна: корупцијата не е само морален или економски дефект, туку фактор што ја нарушува институционалната издржливост, ја еродира довербата на граѓаните и ја отвора вратата за хибридни влијанија. Политички преведено, министерот се обидува да ја префрли битката против корупцијата од доменот на декларациите на терен на безбедносни приоритети – што подразбира и поостри алатки, но и повисок степен на отчетност.

Министерот посочи дека Секторот за внатрешна контрола и професионални стандарди имал „голем број случаи“. Тоа е индикатор дека внатрешниот надзор работи и дека постои прилив на предмети. Но од перспектива на јавниот интерес, бројката без типологија и исход не кажува доволно. Клучните прашања се три: колку од овие постапки завршиле со дисциплински мерки, колку прераснале во кривични пријави, и дали има пресуди. Без оваа траекторија – од констатација кон санкција – пораката останува половична и ризикува да се претопи во статистичка магла.

Тошковски нагласи дека постојат „нови траги“ кои водат кон центри на моќ, но не понуди детали, повикувајќи се на интересот на истрагата. Тоа е разбирливо на оперативно ниво, но политички отвора дилема: дали станува збор за сигнал дека следуваат конкретни удари или за реторика што го одржува наративот за „скриени раце“ без брз епилог. Доколку МВР навистина е на траг – следниот кредибилен чекор е временска рамка за првични резултати и јасно разграничување меѓу кривични истраги и политички квалификации.

„Преку научната мисла“ до решенија: потенцијал и ризици

Министерот најави пристап базиран на „научната мисла“ – аналитика, податоци и модели за антикорупциски политики. Тоа е позитивно, под услов да не остане на ниво на конференциски слоган. Што би значело во пракса? Интеграција на ризик-алгоритми во јавните набавки, тракинг на имотни листови и судир на интереси, профилирање корупциски точки во локалната самоуправа, отворени податоци за договори и подизведувачи, и – најважно – независна верификација (аудит) на резултатите. Без институционализирани индикатори и надворешен надзор, „научниот“ пристап лесно се претвора во уште една стратегија без заби.

Денешната прес-конференција постави висок амбиент, но остави празни линии таму каде јавноста очекува конкретика. Недостигаа: листа на нормативни измени (на пр. заштита на укажувачи, конфискација на имот, проширени истражни овластувања со судски надзор), оперативни протоколи со Обвинителството и Финансиската полиција, јавни KPI-мерки (рокови за постапување по пријава, процент на предмети со обвинение, просечно време до судска одлука) и календар за извештаи до јавноста.

Во контекст на последните пожари, дебатата за „хибридни напади“ и очигледниот замор на јавноста од политички препукувања, изјавите за „центри на моќ“ неизбежно ќе се мерат по исходи, не по ефектни фрази. Ако МВР отвори случаи што ќе резултираат со обвиненија и судски епилози – кредибилитетот расте. Ако не, наративот за корупцијата како „најголема безбедносна закана“ ќе остане правилен во теорија, но празен во пракса.