Американскиот претседател Доналд Трамп го повика украинскиот лидер Володимир Зеленски да прифати договор со Русија и да стави крај на војната, предупредувајќи дека Владимир Путин „ќе ја уништи Украина“ доколку Киев не се согласи на руските услови, објави Financial Times.
Состанокот меѓу Трамп и Зеленски се одржал во петок во Белата куќа, а според изворите на весникот, Трамп инсистирал Украина да ја предаде целата источна област Донбас на Русија – став кој целосно се совпаѓа со позицијата на Путин изнесена еден ден претходно.
Замрзнување на фронтот
Иако првично било побарано територијално повлекување, Украина успеала да го убеди Трамп да поддржи „замрзнување“ на тековните линии на фронтот – односно запирање на борбите без дополнителни територијални промени.
„Двете страни треба да го запрат војувањето долж сегашните линии,“ изјавил Трамп по средбата, додека Зеленски додал дека тоа е „важен чекор кон мирот“.
Зеленски барал оружје, Трамп – мир
Зеленски пристигнал во Вашингтон барајќи дополнително вооружување за Украина, но се соочил со американски претседател кој е повеќе заинтересиран за постигнување мировен договор отколку за продолжување на конфликтот.
Според Financial Times, Трамп не ја одобрил испораката на ракети „Томахавк“, иако Зеленски подоцна изјави дека Трамп „не рекол ниту да, ниту не“ на тој клучен украински барање.
Што нуди Путин?
Во телефонски разговор со Трамп еден ден пред средбата, Путин понудил отстапки – мали делови од јужните региони Херсон и Запорожје, во замена за поголеми делови од Донбас што сè уште се под украинска контрола.
Ова претставува ублажена верзија на неговиот претходен барање од 2024 година, кога од Киев бараше да се откаже од целиот Донбас и двете јужни области – територија од околу 20.000 квадратни километри.
Молк од Киев
Претставниците на Зеленски одбиле да коментираат дали Трамп навистина извршил притисок врз Украина да прифати договор под руски услови.
Во меѓувреме, Кремљ и Белата куќа потврдиле дека Трамп и Путин ќе одржат нов мировен самит во следните две недели, најверојатно во Будимпешта, по првиот неуспешен состанок на Алјаска во август.
Контекст
Иницијативата на Трамп за мир доаѓа во момент кога Западот е поделен околу понатамошната воена поддршка на Украина, а Русија ги зајакнува позициите во источниот дел на земјата.
Аналитичарите предупредуваат дека можен договор според предложените услови би значел де факто признавање на руските освојувања, што може трајно да ја промени геополитичката карта на Источна Европа.