Skip to content
Претседателот Доналд Трамп објави дека е постигнат договор за пренос на контролата врз TikTok во САД на група американски инвеститори и дека планот има „зелено светло“ од кинескиот претседател Си Џинпинг. Со извршна уредба потпишана на 25 септември, Белата куќа оцени дека договорот ги исполнува условите од законот од 2024 година, кој бараше раздвојување на апликацијата од кинеската матична компанија ByteDance за да се избегне забрана на американски терен. Предвидената вредност на TikTok US е околу 14 милијарди долари, со рок од околу четири месеци да се затворат деталите.
Според рамката презентирана од администрацијата, конзорциум предводен од Oracle и приватниот капитален фонд Silver Lake — со учество и на абу-дабискиот AI-инвеститор MGX — ќе преземе околу 45–50% од TikTok во САД. Постоечките западни акционери во ByteDance (General Atlantic, KKR, Susquehanna) задржуваат дел, додека уделот што се припишува на самиот ByteDance ќе падне под 20%, во согласност со американските барања за намалена кинеска сопственост. Во новиот управен одбор седум членови, шест седишта ќе ги држат Американци, а едно ByteDance.
Трамп и потпретседателот Џ.Д. Венс најавија дека во инвеститорската постава се и Лери Елисон (Oracle), Руперт Мардок (Fox Corp.) и Мајкл Дел (Dell Technologies). Белата куќа го наведе и Silver Lake како клучен инвеститор, а медиумските написи дополнително го споменуваат MGX. Дел од параметрите може да еволуираат со оглед на „големиот интерес“ за учество во зделката.
Клучниот безбедносен елемент е алгоритмот. Според извршната уредба и брифинзите, американската верзија ќе користи „нов“ модел, базиран врз постојниот, но повторно трениран на податоци од САД; кодните промени, ажурирањата и протокот на податоци ќе ги надгледуваат „доверливи безбедносни партнери“. Oracle и натаму ќе ја хостира американската корисничка база на сервери во САД. Паралелно, Пекинг треба да издаде извозна лиценца за технологијата, но официјалното одобрување засега е внимателно формулирано.
Пекинг засега говори за „комерцијални преговори во рамки на кинеското право“, додека ByteDance неодамна јавно им се заблагодари на Си и Трамп за „грижата за TikTok“. Аналитичарите нотираат дека ваква трансакција е тешко остварлива без благослов од кинеските регулатори — сигнал кој, според Вашингтон, е добиен во разговор од 19 септември.
Американските власти со години тврдат дека врските на ByteDance со кинеската држава носат ризик за приватноста и националната безбедност, стравувајќи од можен принуден пристап на Пекинг до податоци за околу 170 милиони корисници во САД. Токму затоа Конгресот под администрацијата Бајден во април 2024 ја изгласа обврската за девестирање, а Трамп по доаѓањето на власт во јануари 2025 неколкупати го продолжуваше рокот за да се постигне решение. Дел од критичарите и натаму сметаат дека поврзаноста со ByteDance не е целосно прекината; други велат дека моделот „американска сопственост + американски алгоритам“ е практичниот компромис за да се избегне целосна забрана.
