Трамп ја паузира имиграцијата од 19 неевропски земји

Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп воведува најстрога рестрикција досега во легалната миграција: привремено се запира обработката на сите имиграциски барања од 19 неевропски држави – од зелените карти до барањата за американско државјанство. Како причина се наведуваат „засилени безбедносни ризици“ и потреба од заштита на националната и јавната безбедност.

Одлуката е донесена во пакет со нов бран остри изјави на Трамп за Сомалија и сомалиската заедница во САД. Претседателот се повика на случај во Минесота, каде што локалното правосудство открило измами вредни над милијарда долари со лажни сметки за социјални услуги, во кои, според американските медиуми, биле вмешани и лица од сомалиската дијаспора. Истовремено, во службениот меморандум како аргумент се наведува и неодамнешниот напад во Вашингтон, при кој беше убиен припадник на Националната гарда, а друг тешко ранет; за нападот е осомничен државјанин на Авганистан.

Новата мерка ги опфаќа сите лица од земјите сметани за „висок безбедносен ризик“, кои веќе во јуни беа под делумни ограничувања. На листата, според медиумските извештаи, се Авганистан, Бурма, Чад, Конго, Еритреја, Хаити, Иран, Либија, Сомалија, Судан, Јемен, Венецуела, Бурунди, Куба, Лаос, Сиера Леоне, Того и Туркменистан. За сите апликанти од овие држави се најавува „целосен повторен преглед“ – од дополнителни безбедносни проверки до нови интервјуа, што во пракса значи дека постапките се замрзнати на неопределено време.

Потезите се надоврзуваат на општата линија на Трамп да ја претстави имиграцијата како централно безбедносно прашање. Откако се врати во Белата куќа, тој ја засили примената на федералните прописи, испрати повеќе федерални агенти во големите градови и го зголеми темпото на депортации. Во последните денови претседателот повторно вети дека ќе ја „прекине имиграцијата од сите земји од третиот свет“, а во друга изјава предупреди дека САД ќе „тргнат по погрешен пат“ доколку продолжат да „примаат ѓубре“ во земјата – формулација што предизвика лавина реакции од организациите за човекови права и од неговите политички противници.

Критичарите на мерката предупредуваат дека станува збор за колективно казнување на луѓе само поради нивното потекло и државјанство. Правни експерти и адвокатски здруженија на имигранти укажуваат дека паузата ќе доведе до масовно одложување на интервјуа за натурализација, спојување на семејства и издавање зелени карти, и дека мерката фактички ја претвора претходната делумна забрана за патување во широк удар врз легалната имиграција. Според анализите, најтешко погодени ќе бидат оние кои со години чекале на одлука и кои досега ги поминале сите безбедносни проверки.

Посебно драматични се последиците за земји како Сомалија, каде што, според податоците на Обединетите нации, околу 70 проценти од населението живее во сиромаштија и со децении се соочува со граѓанска војна и разорени институции. За многу граѓани од овие држави, американската имиграциска постапка беше една од ретките легални рути за бегство од насилство и безизлез, а сега и таа порта се затвора – барем привремено.

Од Белата куќа порачуваат дека станува збор за „привремена мерка“ додека се спроведува нова рунда процена на ризиците, но без јасен рок до кога ќе трае ова замрзнување. Тоа остава милиони луѓе во сива зона – заглавени во административен вакуум меѓу надежта за нов живот и политичките одлуки што ја користат имиграцијата како поле за дневнополитички битки.