Skip to content
Според најновиот извештај на Европската комисија, цените на становите во Португалија се преценети за дури 35%, што е највисоко во ЕУ. Главните причини се растот на краткорочните изнајмувања, прекумерното влијание на туризмот и хроничниот недостаток на јавни станови, додека бирократијата дополнително ја забавува изградбата на нови недвижности.
Според најновиот извештај на Европската комисија, цените на недвижностите во Португалија се меѓу највисоките во Европа, а главните причини се развојот на туризмот и кризата во градежниот сектор.
Цените на становите низ Европската унија драматично се зголемија во последните десет години, а Португалија е на листата на земји со најпреценет пазар на недвижности.
Во извештајот „Домување во Европската унија: Развој на пазарот, клучни фактори и политики“, објавен во вторник, пишува дека од 2014 до 2024 година, цените на куќите во ЕУ се зголемиле во просек за 50%.
Сепак, во земји како Унгарија, Литванија, Чешка, Португалија, Естонија, Бугарија и Полска, номиналниот раст надмина 200%.
Главните причини за кризата со домувањето вклучуваат високи каматни стапки, зголемена побарувачка од побогати купувачи и инвеститори, пораст на краткорочните изнајмувања (Airbnb) и недостаток на нови станови.
Португалија најпогодена од туристичкиот притисок
Во многу градови, особено во туристичките области, цените на становите целосно се одвоија од нивната реална вредност.
Во Португалија, според проценките, преценувањето на становите достигна околу 35%, што е највисок раст во ЕУ до 2024 година.
Европската комисија наведува дека туризмот и краткорочните изнајмувања на станови се клучни фактори што придонесуваат за овој меур. Експанзијата на платформи како Airbnb дополнително го намали бројот на станови за долгорочно изнајмување, особено во историските јадра на градови како Лисабон и Порто.
Малку јавни станови, многу празни станови
Според Институтот ISCTE од Лисабон, Португалија има еден од најниските удели на јавни станови во Европа, а само околу 2% од вкупниот станбен фонд е државен или општински имот.
Во исто време, голем број станови се празни – што дополнително ја комплицира ситуацијата.
Проценките покажуваат дека дури еден од шест станови во Европа е празен, а Португалија е на самиот врв на листата на земји со најголем број неискористени имоти, заедно со Бугарија, Романија, Малта, Кипар и Унгарија.
Инвеститорите и бирократијата ја прават ситуацијата уште полоша
Друг фактор што ги зголемува цените на становите е зголеменото присуство на институционални инвеститори, осигурителни компании и пензиски фондови, кои купуваат станови во урбаните средини. Во Португалија, според извештајот, пензиските фондови се „значително изложени“ на пазарот на недвижности.
Сето ова е усложнето од бавната бирократија.
Имено, во Португалија чекањето за градежна дозвола е во просек 31 недела, што е најдолго во ЕУ, а комплицираната документација дополнително го забавува процесот на изградба и реновирање.
Политички притисок и предложени мерки
Домувањето е централно политичко прашање во Португалија веќе долго време. Протестите против зголемувањето на кириите и недостатокот на прифатливи станови стануваат сè почести.
Како одговор, владата објави нови даночни олеснувања за градежништвото.
На пример, ДДВ ќе се намали на 6% за проекти чија вредност не надминува 648.000 евра, како и за изнајмување станови до 2.300 евра месечно – што се однесува на „зони со висок притисок“, како што се Лисабон и Порто.
Уште во јуни, Европската комисија ја критикуваше португалската влада за недоволно ефикасен одговор на кризата со домувањето и препорача конкретни мерки, вклучително и регулирање на кириите и ограничувања за краткорочно изнајмување.
