Skip to content
Европските земји забрзано работат на план Б за да спречат Украина да остане без финансиски средства на почетокот на следната година, доколку пропадне договорот за користење на замрзнатата руска имотна актива за финансирање на воените напори на Киев, пишува Politico.
На самитот пред еден месец, лидерите на ЕУ се надеваа на договор за предлогот имобилизираните руски резерви да се искористат како „репарациски заем“ за Украина во вредност од 140 милијарди евра. Но, идејата наиде на остар отпор од страна на премиерот на Белгија, Барт де Вевер — токму земјата каде што се наоѓаат најголемиот дел од средствата.
Сега, додека мировните разговори добиваат на интензитет, а Киев останува без готовина, прашањето за замрзнатата руска имотна актива станува уште поитно. „Ако ние не се придвижиме, други ќе се придвижат пред нас“, изјавил еден висок европски функционер кој сакал да остане анонимен.
План Б како привремено решение
И покрај интензивните разговори меѓу Белгија и Европската комисија, премиерот де Вевер и натаму изразува загриженост за правните ризици и можната одмазда на Москва. Поради тоа, европските експерти сега се свртуваат кон алтернативно, привремено решение.
Една од опциите што добива најмногу поддршка е „премосен заем“ финансиран преку задолжување на ЕУ. Овој заем би ѝ помогнал на Украина да опстане финансиски во првите месеци од 2026 година, потврдија четворица функционери. Со тоа би се купило време за конечно договорење на долгорочниот репарациски заем во форма прифатлива за Белгија.
Според двајца дипломати, Украина би можела да биде обврзана да го врати овој почетен заем откако ќе ги добие средствата од поголемиот, долгорочен механизам
Трка со времето
Се очекува претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, наскоро да побара подготовка на правниот текст за репарацискиот заем.
„Следниот чекор е Комисијата да биде подготвена да го претстави правниот текст“, рече фон дер Лајен пред пратениците во Стразбур, без да прецизира датум. Таа додаде: „Не гледам сценарио во кое европските даночни обврзници самите би го платиле целиот трошок“.
Францускиот претседател Емануел Макрон најави дека европските сојузници „во наредните денови“ ќе го финализираат решението што ќе обезбеди финансиска поддршка за Украина.
Препреки: Унгарија и правните ризици
Долгорочниот репарациски заем се смета за најреално решение, бидејќи членките на ЕУ немаат желба да издвојуваат дополнителни средства од своите буџети. Затоа е клучно да се убеди Белгија.
Но, и „премосниот“ заем носи предизвици — заедничкото задолжување на ЕУ бара согласност од сите 27 членки, а Унгарија веќе долго време се противи на дополнителни механизми за финансирање на Украина.
Можно компромисно решение е заемот да се претстави како финансиска поддршка за обновата на Украина, а не директно за нејзината армија.
Улогата на Доналд Трамп
Дополнителен фактор е новиот замав на мировната иницијатива што доаѓа од тимот на Доналд Трамп. Во нацрт-предлогот за мировен договор се споменува користење на замрзната руска имотна актива за финансирање на обновата на Украина.
Лидерите на ЕУ се надеваат дека успеале да го уверат тимот на Трамп дека Европа мора да ја има последната одлука околу судбината на средствата, времето на евентуално укинување на санкциите и европската патека на Украина.
