Skip to content
Заедничката мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА ѕирна надвор од рамнината на орбитата на Сонцето и ги сними првите снимки од неговите мистериозни поларни региони.
Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион на нашата ѕвезда, за прв пат е снимен со импресивни снимки од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничката мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА ѕирна надвор од рамнината на орбитата на Сонцето и ги сними првите снимки од неговите мистериозни поларни региони. Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик на магнетна активност на половите на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за да се разбере како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
„За прв пат во историјата, на човештвото му прикажуваме слики од полот на Сонцето“
„Денес, за прв пат во историјата, покажуваме слики на човештвото од половите на Сонцето“, изјави професорката Керол Мендел, директорка за наука во Европската вселенска агенција (ESA).
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за модерните вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидуваме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на новата ера на соларната наука“.
Мисијата вредна 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарди евра), која започна во 2020 година, сними снимки од јужниот пол на Сонцето во средината на март, кога леталото се наоѓаше 15 степени под екваторот на Сонцето, што го овозможи првото набљудување на Сончевиот пол од тој агол.
Иако Земјата има постојани магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години, односно магнетните полови се менуваат, а потоа го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и ерупции.
Првите магнетни мерења од Соларниот орбитер открија фрагментиран мозаик од северните и јужните поларни региони во близина на површината на Сонцето. Оваа шема беше предвидена со компјутерски симулации, но не беше потврдена со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за попрецизни прогнози за сончевиот циклус.
„Половите на сонцето беа буквално тера инкогнита“
„Не знаевме точно што да очекуваме од овие први снимки, сончевите полови беа буквално тера инкогнита“, рече професорот Сами Соланки, раководител на Инструментот за мапирање на магнетно поле и директор на Институтот за истражување на сончевиот систем Макс Планк во Германија.
Магнетниот циклус на Сонцето се јавува затоа што не ротира како цврсто тело – неговиот екватор ротира побрзо (на секои 26 дена) од неговите полови (на секои 33 дена). Оваа разлика ги растегнува и ги извртува магнетните полиња додека не станат толку нестабилни што поларитетите се менуваат.
Сонцето се трансформира од релативно тивка ѕвезда во исклучително активен објект.
„Атмосферата на Сонцето и неговото однесување се целосно обликувани од магнетното поле и неговите промени. Од релативно мирна ѕвезда, Сонцето се трансформира во исклучително активен и динамичен објект со чести атмосферски експлозии.
„Иако моделите предвидуваа дека магнетното поле треба да биде неправилно, сосема е различно да се види тоа“, вели професорката Луси Грин од вселенската научна лабораторија Малард на Универзитетскиот колеџ во Лондон (UCL), која е вклучена во проектот од 2005 година.
Денешните модели не се доволно прецизни за да одредат кога ќе се достигне максималната активност.
За пет до шест години, Сонцето ќе влезе во следниот период на минимална активност, кога неговото магнетно поле ќе биде најрамномерно распоредено и ќе забележи најниско ниво на активност. Сегашните модели и предвидувања за единаесетгодишниот соларен циклус сè уште не се доволно прецизни за да се одреди точно кога Сонцето ќе достигне максимална активност и колку силно ќе биде.
Единственото вселенско летало кое прелета покрај половите на Сонцето беше сондата Улис на НАСА, лансирана во 1990 година, но немаше камера и само собираше податоци за магнетното поле и сончевиот ветер.
Соларниот орбитер ќе продолжи да кружи околу Сонцето под агол од 17 степени до 24 декември 2026 година, кога неговото следно прелетување на Венера ќе ја наведне својата орбита до 24 степени, а во 2029 година леталото ќе се издигне до агол од 33 степени над рамнината на планетата.
