Висок функционер на Хамас: Ќе ја задржиме контролата во Газа, не се обврзуваме на разоружување

Хамас има намера да ја задржи безбедносната контрола врз Газа за време на транзицискиот период, изјави за Ројтерс висок функционер на групата, додавајќи дека не може да се обврзе на разоружување – ставови што укажуваат на тешкотиите со кои се соочува американскиот план за траен крај на војната.

Членот на политбирото на Хамас, Мохамед Назал, исто така, рече дека групата е подготвена за примирје до пет години за обнова на опустошената Газа, со гаранции за понатамошни чекори што ќе зависат од тоа дали на Палестинците ќе им се дадат „перспективи и надеж“ за создавање држава.

Во интервју за Ројтерс од Доха, каде што долго време престојуваат политички претставници на Хамас, Назал ја бранеше репресијата на групата врз Газа, каде што се случија јавните егзекуции во понеделник. Тој рече дека за време на војната „секогаш има исклучителни мерки“ и дека „криминалците виновни за убиство“ биле егзекутирани.

Иако Хамас изрази слични ставови во минатото, времето на изјавите на Назал покажува колку се големи предизвиците во напорите за постигнување целосен крај на војната во Газа, само неколку дена откако беше договорена првата фаза од прекинот на огнот.

Неговите изјави укажуваат на големи разлики помеѓу ставовите на Хамас и планот на американскиот претседател Доналд Трамп за Газа, во пресрет на преговорите што треба да се занимаваат со прашањата за оружјето и управувањето со областа.

На прашањето на Ројтерс за изјавите на Назал, кабинетот на израелскиот премиер рече дека Израел е посветен на договорот за прекин на огнот и „продолжува да го исполнува својот дел од договорот“.

„Хамас треба да ги ослободи сите заложници во првата фаза – тие не го направија тоа. Хамас знае каде се телата на нашите заложници. Хамас мора да се разоружа според овој договор. Без исклучоци. Тие не го направија тоа. Хамас мора да го почитува планот од 20 точки. Нивното време истекува“, се вели во соопштението на израелската влада.

Планот на Трамп од 29 септември бара Хамас веднаш да ги врати сите заложници, а потоа да се разоружа и да го предаде управувањето со Газа на технократски комитет надгледуван од меѓународно транзициско тело.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го поддржа планот, велејќи дека тој ќе „ги уништи воените капацитети на Хамас, ќе го прекине неговото политичко владеење и ќе обезбеди Газа никогаш повеќе да не претставува закана за Израел“.

Милитантите предводени од Хамас убија 1.200 луѓе и киднапираа 251 за време на нападот врз Израел на 7 октомври, според израелски бројки. Како одговор, во израелска воена операција загинаа речиси 68.000 луѓе, според локалните власти во Газа.

Под интензивен воен и политички притисок, Хамас се соочува со барања да се разоружа и да се предаде на контролата врз Газа, или ризикува обнова на конфликтот.

На прашањето дали Хамас ќе го предаде своето оружје, Назал одговори:

„Не можам да кажам „да“ или „не“. Искрено, зависи од природата на проектот. Што всушност значи тој проект за разоружување? Кому треба да му се предаде оружјето?“

Тој додаде дека овие прашања – вклучително и оружјето – ќе бидат дискутирани во следната фаза од преговорите и дека тие не го вклучуваат само Хамас, туку и другите палестински вооружени групи, па затоа треба да одлучат Палестинците во поширока смисла.

На прашањето на Ројтерс за коментарите на Назал, Белата куќа ги упати новинарите на коментарите на Трамп од четврток.

„Имаме обврска од нивна страна и претпоставувам дека ќе ја почитуваат“, рече Трамп, истакнувајќи дека Хамас вратил уште неколку тела, но не објасни за разоружувањето или привременото присуство на Хамас на терен.

Назал, исто така, рече дека Хамас нема интерес да ги чува телата на преостанатите заложници убиени во нападите од 7 октомври 2023 година.

Според него, Хамас предал најмалку девет од 28-те тела и дека се соочува со технички проблеми во пронаоѓањето на другите. Тој додаде дека Турција или САД би можеле да помогнат во потрагата.

Висок турски функционер минатата недела изјави дека Турција ќе учествува во заедничка работна група заедно со Израел, САД, Катар и Египет за пронаоѓање на телата.

На 4 октомври, Хамас се согласи да ги ослободи заложниците и да го предаде управувањето со Газа на технократски комитет, но рече дека „другите прашања мора да се решат во пошироката палестинска рамка“. Заложниците беа ослободени живи во понеделник, а втората фаза од преговорите треба да започне наскоро.

Во вторник, Трамп изјави дека на Хамас му е јасно кажано дека мора да се разоружа или да биде принуден да го стори тоа. Тој додаде дека Хамас добил привремена дозвола за внатрешни безбедносни операции во Газа и ги поддржал неговите акции против криминалните банди.

Коментирајќи ги изјавите, Назал рече дека има „разбирање“ за присуството на Хамас на терен, без да прецизира со кого е постигнато тоа, објаснувајќи дека присуството е неопходно за заштита на хуманитарните конвои од ограбувачи и вооружени групи.

„Ова е преодна фаза. Цивилно, ќе владее технократска администрација. На терен, Хамас ќе биде присутен“, рече Назал, додавајќи дека по таа фаза треба да се одржат избори.

Тој исто така рече дека медијаторите не разговарале со Хамас за меѓународните сили за стабилизација за Газа, кои беа предложени во планот за прекин на огнот на Трамп.

Основачката повелба на Хамас повикува на уништување на Израел, иако лидерите на групата повремено нуделе долгорочно примирје во замена за создавање палестинска држава на териториите окупирани во 1967 година. Израел го смета тој став за измама

Назал рече дека Хамас предложил долгорочно примирје за време на состаноците со американските претставници и сакал примирје од најмалку три до пет години за обнова на Газа.

По тој период, додаде тој, гаранциите за иднината би барале „државите да им обезбедат на Палестинците хоризонти и надеж“.