Skip to content
Коалицијата ВЛЕН официјално влегува во гостиварската градоначалничка трка со старо, добро познато име – Невзат Бејта. Поранешниот градоначалник на Гостивар самиот ја објави кандидатурата на „Фејсбук“, а Фокус пренесе дека зад него застанува владејачката коалиција составена од повеќе партии од албанскиот политички блок.
Со тоа, повторените избори за градоначалник на Гостивар – закажани за 11 јануари, откако во првиот круг не беше постигнат потребниот цензус на излезност – добиваат нова тежина и добиваат и партиска, и симболична димензија. Во градот каде што албанскиот политички камп веќе со години ги мери силите преку резултати на локално ниво, Бејта повторно се враќа во игра, овојпат како кандидат на коалицијата која е дел од актуелната влада во Скопје.
Во својата објава, Бејта наведува дека одлуката тој да биде кандидат на ВЛЕН дошла по анкети и консултации со раководството на коалицијата, а целта, како што наведува, е „доброто на градот и граѓаните на Гостивар“. Кандидатурата формално треба да биде поднесена до Општинската изборна комисија во Гостивар утре во 12 часот, со што Бејта и официјално влегува во трката за нов мандат на челото на општината.
Позадината на овие повторени избори е веќе добро позната: во првиот круг, одржан во октомври, кандидатот на коалицијата НАИ и актуелен в.д. градоначалник, Валбон Лимани, освои убедливо најмногу гласови, но изборите пропаднаа бидејќи недостасуваа само 21 глас за да се достигне законскиот цензус од една третина излезност. Државната изборна комисија потоа одлучи да се прегласа во Гостивар и уште три општини – Врапчиште, Центар Жупа и Маврово–Ростуше.
Лимани, пак, јавно тврдеше дека именувањето владин повереник во Гостивар е правно спорно и најавуваше иницијатива до Уставниот суд, инсистирајќи дека како в.д. градоначалник има мандат до избор на нов градоначалник. Истовремено, тој веќе потврди дека повторно ќе се кандидира, уверувајќи дека „граѓаните повторно ќе го кажат својот збор“ на 11 јануари.
Во таков контекст, излегувањето на ВЛЕН со Невзат Бејта носи сосема нов распоред на силите. Од една страна е Лимани – кандидатот кој веќе еднаш победи во гласови, но не стигна до цензус, и кој до скоро важеше за заеднички избор на НАИ и ДУИ за повторените избори. Од друга страна, сега се појавува Бејта, кандидат на коалицијата што е дел од централната власт и која веќе има силна инфраструктура во албанскиот политички камп.
Невзат Бејта не влегува непознат во оваа трка. Тој веќе двапати бил градоначалник на Гостивар – прво во периодот 2005–2009, а потоа и од 2013 до 2017 година. Претходно бил пратеник во Собранието и министер за локална самоуправа, а по професија е историчар, долгогодишен професор во гостиварската гимназија. За неговите поддржувачи, токму тоа е гаранција дека „знае како се води град“. За критичарите, пак, Бејта е симбол на старите структури и на модел на владеење кој веќе еднаш бил поразен во Гостивар.
Самиот факт што ВЛЕН – коалиција која се позиционираше како „нова опција“ во албанскиот политички спектар и денес е дел од владината коалиција со ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ – се решава за кандидат кој веќе двапати седел во градоначалничката фотелја, отвора повеќе прашања. Дали се работи за обид да се мобилизира стар електорат и локални мрежи кои Бејта ги има во Гостивар? Или пак изборот на „искусен“ кандидат е признание дека во оваа општина залогот е премногу висок за експерименти со нови лица?
Од друга страна, за опозицијата во албанскиот камп оваа кандидатура значи дека битката во Гостивар ќе биде повеќе од локален избор – таа ќе биде тест за тоа кој навистина ја има политичката тежина меѓу албанските гласачи по парламентарните избори и промената на власта во мај 2024 година. Гостивар, единствената урбана општина каде што НАИ успеа да победи во првиот круг, сега станува арена во која се судираат старите мандати, новите коалиции и незавршените сметки од октомвриското гласање.
Пред поднесувањето на кандидатурите до Општинската изборна комисија, останува отворено прашањето кои уште партии ќе истуркаат свои кандидати и дали дел од нив ќе се откажат во полза на посилните играчи. Но веќе сега е јасно дека Гостивар повторно ќе биде под силно политичко лупа – не само поради тесниот резултат и повторените избори, туку и затоа што во еден град се преклопуваат амбициите на владејачката коалиција, опозициските албански блокови и локалните интереси.