Skip to content
По неделни пазари и тивки преговори зад затворени врати, коалицијата ВРЕДИ очигледно го склопи своето финално пакет–решение за владината реконструкција. Според информациите на „Слободен печат“, договорот што треба да му биде понуден на премиерот Христијан Мицкоски предвидува Беким Сали да стане прв вицепремиер и министер за евроинтеграции, Мухамед Хоџа да го преземе ресорот животна средина, а Башким Бакиу да влезе во Владата како нов министер – додека Орхан Муртезани се планира за амбасадор во Брисел.
Со ова, ВРЕДИ не само што го пополнува празното место по заминувањето на Изет Меџити во Чаир, туку фактички го редефинира сопствениот капацитет во извршната власт. Сали, поранешен министер за здравство, од резервна клупа се качува на позиција прв човек на албанскиот блок во Владата – прв вицепремиер задолжен за добро владеење и евроинтеграции, што веќе со недели се најавуваше како најизвесно сценарио од страна на ВРЕДИ и дел од нивните партнери.
Поставувањето на Мухамед Хоџа во животна средина, пак, го затвора кругот околу најчувствителниот ресор што Меџити го напушти со добивањето на градоначалничкиот мандат. ВРЕДИ одамна сигнализираше дека токму ова министерство сака да остане во нивна домена, а изборот на човек од внатрешниот круг на коалицијата треба да му испрати порака и на електоратот и на партнерите: не се откажуваат од еколошкиот и урбанистичкиот наратив што им носеше поени во Чаир, Сарај и другите општини каде што се позиционираа како „нова албанска сила“.
Најголемата новина е името на Башким Бакиу во министерската комбинација. Тој досега беше познат како партиско лице за избори – кандидат за градоначалник на Скопје и еден од најгласните говорници дека ВРЕДИ станала „втора политичка сила“ меѓу Албанците по локалните избори.
Дел од медиумите веќе објавија дека токму Бакиу се споменува како можен наследник на Азир Алиу во Министерството за здравство, што се вклопува во новата комбинација на ВРЕДИ во која коалицијата би добила уште една министерска фотелја.
Амбасадорската кариера на Орхан Муртезани во Брисел е четвртиот елемент од пакетот. Тој одамна важи за лице на ВРЕДИ со јасен надворешнополитички и дипломатски профил, а испраќањето во срцето на ЕУ е и симболичка порака: коалицијата сака да ја преточи својата теза дека е „европската“ албанска опција во конкретни позиции, не само во предизборни слогани.
Овој раскроен мозаик доаѓа по неколку рунди неуспешни обиди ВРЕДИ да се договори внатре, па дури и по јавни пораки дека преговорите за распределба на ресорите се одвиваат „тешко“ и со повеќе комбинации на маса. Дел од текстовите на истата редакција и други медиуми зборуваа за различни сценарија – од тоа Сали да биде само прв вицепремиер без ресор, до идеја дел од сегашните министри да ротираат на други позиции.
Фактот што сега во игра формално влегуваат и Бакиу и Муртезани покажува дека ВРЕДИ ја чита сопствената изборна математика: по настапот на локалните избори, коалицијата агресивно ја брани тезата дека е втората политичка сила во државата, па оттука и барањето нивната тежина да се рефлектира во Владата – со повеќе министри, повеќе влијание и клучни позиции поврзани со европската агенда.
За Мицкоски, понудата на ВРЕДИ значи и шанса и дополнителен ризик. Од една страна, со пополнување на празните места по локалните избори и формализирање на новите министерски имиња, тој ќе може да ја затвори фазата на „полувлада“ и да влезе во реконструкција што ја најавува уште од август. Од друга страна, зголемувањето на бројот на министри од квотата на ВРЕДИ – од шест на седум, како што предупредуваше и анализата на СДК – значи уште поголема зависност од албанскиот партнер во парламентарната аритметика и во секојдневното управување со кризите.
Политичката сметка на ВРЕДИ, пак, е поедноставна: повеќе фотелји сега, посилен аргумент утре. Ако Сали како прв вицепремиер за евроинтеграции успее да стане препознатливо лице на реформите, ако Хоџа го претвори ресорот животна средина во видлив еколошки фронт, ако Бакиу добие ресор во кој може брзо да продуцира резултати, а Муртезани во Брисел ја отвори вратата за повеќе фондови и подобар имиџ, тогаш ВРЕДИ ќе има ново оружје за следните избори: „ние не само ветувавме, туку и управувавме“.
Но, сите овие планови засега се само комбинации на хартија. За да станат реалност, потребно е формално да се отвори процесот на владина реконструкција, Мицкоски да ја прифати понудата, а Собранието да ги изгласа новите министри и амбасадори. Сè до тој момент, договорот во ВРЕДИ е важен политички сигнал – но и уште еден потсетник дека во македонската политика, вистинската битка често се води не на избори, туку во тивките, долги ноќи на коалициски пазар.
