Втор круг од претседателските избори во Молдавија на кои се бира за или против засилени врски со Русија

Молдавците денес гласаат во вториот круг од претседателските избори, кој беше засенет од обвинувањата за мешање во изборите и може да донесе поголемо влијание на Москва во оваа држава, која на референдум пред две недели избра да тргне на патот кон членство во ЕУ.

Прозападната актуелна претседателка Маја Санду, која ги забрза напорите на нацијата од југоисточна Европа да ја напушти орбитата на Москва и да се приклучи на ЕУ, се соочува со Александр Стојаногло, поранешен јавен обвинител поддржан од проруската Социјалистичка партија.

Судбината на Санду, која ја постави Молдавија на долгиот пат на пристапните преговори со ЕУ во јуни, ќе биде внимателно следена во Брисел една недела откако Грузија, друга поранешна советска држава која се надева да се приклучи, реизбра владејачка партија која се смета за про-руска.

Стојаногло вели дека како претседател и тој би ја поддржал интеграцијата во ЕУ, но и ќе ги развие врските со Русија во национален интерес. Тој вети дека ќе се обиде да ги оживее евтините испораки на руски гас и рече дека ќе се сретне со претседателот Владимир Путин доколку Молдавците го сакаат тоа.

Исходот од гласањето најверојатно ќе го постави тонот за парламентарните избори следното лето, каде се очекува владејачката партија на Санду да се бори да го задржи своето мнозинство.

Реториката на Стојаногло за балансирање исток-запад е во спротивност со четирите години на власт на Санду, за време на кои врските со Кремљ се распаднаа, голем број московски дипломати беа протерани и таа ја осуди руската инвазија на соседна Украина.

Москва изјави дека нејзината влада е „русофобична“.

Санду го прикажува Стојаногло како човек на Кремљ и политички тројански коњ, прикажувајќи го гласањето во недела како избор помеѓу светла иднина во ЕУ до 2030 година и иднина на несигурност и нестабилност.

Стојаногло вели дека тоа е невистинито и дека не успеала да внимава на интересите на обичните Молдавци. Тој ја обвинува Санду за политика на поделби во земја која има мнозинство што зборува романски и големо малцинство што зборува руски.

Полицијата презема мерки за да се обиде да избегне повторување на, како што рекоа, огромната шема за купување гласови, употребена од избеганиот олигарх Илан Шор поддржан од Русија во првиот круг и референдумот за аспирациите кон ЕУ на 20 октомври.

Русија негира дека се меша, додека Шор негираше дека сторил нешто лошо. Тој живее во Русија и отворено ги повика луѓето преку социјалните мрежи да гласаат против Санду и вети плаќање за следење на неговите упатства.

Санду рече дека мешањето влијаело на резултатите од 20 октомври и дека Шор се обидел да ги купи гласовите на 300.000 луѓе, повеќе од 10% од населението.

Извор од молдавската влада рече дека Кишинев известил неколку земји на ЕУ дека верува оти Русија ќе се обиде да го попречи гласањето на молдавските иселеници во недела на избирачките места во нивните земји.

Изворот, кој побара да остане анонимен, изјави за Ројтерс дека избирачките места во Италија, Франција, Германија, Шпанија, Канада, Романија, Соединетите Американски Држави и Велика Британија може да бидат цел на прекин, вклучително и со употреба на закани од лажни бомби.

Молдавските гласачи кои живеат на Запад се сметаат за главно проевропски и затоа поверојатно ќе ја поддржат Санду, која се залагаше за напорите на Молдавија да се приклучи на блокот од 27 нации до 2030 година.

Резултатот од референдумот беше тесен, обезбедувајќи слаба победа од 50,35% за про-ЕУ кампот.

Санду освои 42% од гласовите во првиот круг, што е помалку од 50% потребни за да победи целосно. Стојаногло беше втор со 26%.

Се очекува Стојаногло да има корист од протестните гласови против начинот на кој Санду се справува со економијата во сиромашната земјоделска земја со помалку од 3 милиони луѓе.

Молдавија се бореше со последиците од пандемијата на КОВИД и ефектите од руската инвазија на соседна Украина во февруари 2022 година. Тоа предизвика огромен прилив на бегалци и нагло ги намали испораките на руски гас, предизвикувајќи висока инфлација.

Пред гласањето, Санду водеше кампања со слоганот „Спасете ја Молдавија“. Опозицијата брзо возврати со пародија: „Спасете ја Молдавија од Санду“.