Skip to content
Законот за Судски совет, еден од клучните акти во правосудната реформска агенда, ја помина целата владина процедура и е усвоен на последната седница на Владата. Следниот чекор, како што најави заменик-министерот за правда Ален Деребан, е законот да биде испратен на мислење до Европската комисија, за да се провери како се имплементирани препораките од Оценската мисија.
Деребан потсети дека законот за Судски совет е дел од сетот реформски прописи во правосудството, кои првично имаа рок до јуни годинава, но земјата доби дополнителен грејс-период од една година поради, како што рече, објективни причини. Работните групи формирани од Министерството за правда работеле на текстот, се одржале пет јавни расправи – четири во апелациските подрачја – а законот бил преведен и испратен до Венецијанската комисија. По добивањето на нивното мислење, препораките биле вградени во финалното законско решение.
Откако Владата го усвоила текстот, со посебен заклучок го задолжила Министерството за европски прашања да го достави законот до Европската комисија на дополнително мислење, токму во делот на примената на препораките од европската Оценска мисија. Очекувањето на Министерството за правда е дека во „брз период“ по испраќањето ќе стигне одговор од Брисел, заедно со евентуални забелешки. Тие забелешки, најави Деребан, ќе бидат вградени во текстот, а законот веднаш потоа ќе биде пуштен во собраниска процедура.
Паралелно со владината постапка за новиот закон, Собранието веќе објави оглас за избор на нов член на Судскиот совет. Деребан појасни дека во моментов важи постојниот Закон за Судски совет и дека, согласно него, претседателот на Советот најрано три месеци пред истекот на мандатот на членот избран од Собранието мора да го извести парламентот, кој потоа е должен во рок да распише оглас. Иако новиот закон е во завршна фаза, сите институции – како што нагласи – се должни да ги почитуваат важечките прописи, но и да ги имаат предвид критериумите предвидени во новото законско решение, кои произлегуваат од европските препораки.
Заменик-министерот го стави законот за Судски совет во поширок контекст на реформската агенда во правосудството. Тој најави дека Министерството интензивно работи и на нов Кривичен законик, со цел да се надминат „скандалозните измени“ од 2023 година, донесени од претходната влада, но и да се обединат бројните измени и инкриминации распоредени во посебни закони уште од 1996 година. И новиот Кривичен законик, кога ќе биде финализиран, ќе мора да помине низ филтер на Европската комисија.
Во пакетот се и законите поврзани со финансиската независност на правосудството – Законот за јавно обвинителство и Законот за судски буџетски совет – кои веќе биле предмет на мислење од Венецијанската комисија и се во финална фаза. Според Деребан, работните групи активно ги усогласуваат овие текстови со европските стандарди, а очекувањата се наскоро да се пристапи и кон нивно формално донесување.
Со испраќањето на законот за Судски совет на мислење во Брисел, реформите во правосудството влегуваат во критична фаза: Македонија не само што треба да го усогласи законодавството со европските стандарди на хартија, туку и да покаже дека е подготвена да ја зацврсти независноста и одговорноста на институцијата што е клучна за довербата во судството.
