Skip to content
Во Србија денес од многу причини нема услови за револуционерна, насилна промена на власта, ниту пак некој со здрав ум тоа може да го смета за пожелно решение за кризата во која се наоѓа земјата. Но, неопходно е да се зголеми каква било форма на притисок врз владата за да се овозможи мирно решение на кризата.
Драган Маришќанин*
Јосип Броз беше паметен владетел: жестоките студентски протести ги заврши во 1968 година со јавна изјава во која истакна дека барањата на студентите се оправдани и дека ќе бидат исполнети.
Протестот беше прекинат. Се разбира, тој лажеше. Беше друго време, Броз беше неоспорен авторитет на кој и веруваа дури и студентите.
Претседателот на Републиката, Александар Вучиќ, во својот нарцизам, се доживува себеси како комбинација од најдобрите способности на Броз, Милошевиќ и Ѓинѓиќ (се разбира – не Коштуница, кој е и патриот/националист и демократ, легалист, па тој во сè е спротивен).
Но, не може, и сака да посегне по рецептот на Броз, бидејќи студентите кои протестираат оправдано не му веруваат. Затоа неговото едноставно ветување „ќе ги исполниме барањата“ би се расфрлало на ѕидот од цврстиот став на студентите, кој гласи: „…до исполнување на барањата“.
А барањата на студентите како плод на млад ум се крајно промислени, оправдани и реално остварливи.
Проблемот на српскиот капо ди тути капи е што самиот темел на неговата корумпирана моќ ќе почне да се урива со исполнување на барањето да се обелоденат договорите поврзани со реконструкцијата на Железничката станица во Нови Сад, што доведе до страшна трагедија, смрт од петнаесет луѓе. Затоа што тоа би се случило со отворање на прашањето за корупција при доделување на работни места без тендери и договорени цени. Затоа тој понудил да ја објави техничката документација која е непосредна, но не и основна причина за кривичното дело.
Настрешницата може да падне, но системот мора да опстане, бидејќи неговото „пукнување“ е фатално во услови кога сите во врвот на власта знаат многу за секого, кога секој има досие за секого и кога секој може да стане заштитен сведок.
Што тогаш, кој и како да се продолжи?
Капо ди тути капи несомнено ќе продолжи да ја впрегнува својата пропагандна машинерија, телевизиите со национална фреквенција секојдневно ќе отвораат простор за заматување ликови, купени дезертери, т.н. аналитичари и уредници на таблоиди, кои секојдневно ќе добиваат инструкции од кабинетот со какви клевети треба да се обидат да ги омаловажуваат студентите, а во исто време ќе се обидат да ја придобијат лојалноста и поддршката на што поголем број професори кои се послушни на властите и склони кон корупција.
Притоа, тој смета на фактот дека околу 50 отсто од српските граѓани кои немаат пристап до медиуми кои не се под негова директна контрола, нема да имаат можност да добијат реална слика за ситуацијата во Србија. И тоа што 25 проценти од населението на Србија нема никакво, нецелосно или само основно образование.
Студентите, пак, верувам дека ќе истраат на протестот, соочени со се поголеми тешкотии, ќе истраат на целосно исполнување на нивните оправдани барања – карактеристика на младите.
Опозициските партии ќе гледаат од страна, збунети и неодлучни.
Има, се разбира, и такви кои до крај викаат дека режимот е мртов, дека не само што му се ближи крајот, туку дека сме сведоци… дека улицата ќе суди, до утре. Утре некое време!
Во Србија денес од многу причини нема услови за револуционерна, насилна промена на власта, ниту пак некој со здрав ум тоа може да го смета за пожелно решение за кризата во која се наоѓа земјата. Но, неопходно е да се зголеми каква било форма на притисок врз владата за да се овозможи мирно решение на кризата.
Тоа може да се случи само ако студентскиот протест е решавачкиот импулс да се спојат сите растечки, но ирационално парцијални незадоволства и протести во заеднички бунт против сите незадоволства од заедничка кауза – авторитарен, криминален, насилен режим. Незадоволни од намерата на рударството Јадарите, состојбата во образованието, земјоделството, судството, незадоволни од ниската куповна моќ на платите и пензиите, уривањето на стариот сава мост, хотел Југославија, Генералштабот и незадоволните од предавството на државните и националните интереси и предавањето на Косово и Метохија на шиптарските сецесионисти зборувам… секој има еден противник – корумпираниот и западно ориентиран актуелен режим, кој не сака некои од овие прашања, може. не прави други, а не може да се справи со другите да се реши.
Но, и да се разбере ова, ако сите ги тргнат на страна тесните, еснафски барања и се оствари посакуваниот заеднички бунт насочен кон суштината на проблемот, кој темелно ќе ја потресе актуелната власт, претседателот ќе го распушти Собранието со ќе следи вообичаена пропагандна реторика и вонредни парламентарни избори.
И тука доаѓаме до потенцијално „најслабата алка“ – опозициските партии.
Ако се повтори дека преовладува ставот дека претходниот моќен притисок на сите незадоволни граѓани, до кој се надеваме дека ќе биде достигнат, не треба да се сведе на барање за организирани слободни и фер избори под закана од активен бојкот – дебакл е неизбежен. Теза: да одиме на секои избори, чекор по чекор, мали победи, сега десет пратеници – утре единаесет… тоа веќе ги покажа своите погубни последици.
Вучиќ е свесен за тоа и смета на носителите на оваа теза меѓу опозициските партии.
И тогаш, власта ќе опстане на украдените избори, но незадоволството нема да исчезне или да се намали. Кризата нема да исчезне.
Којзнае како ќе заврши. Затоа што корупцијата убива, власта убива, политичката и полициската репресија убива, но граѓаните имаат право на самоодбрана.
*Драган Маришќанин е поранешен претседател на Собранието на Србија, министер и амбасадор
