Skip to content
Студентските протести траат веќе шест месеци во Србија. Во текот на сите тие денови беа забележани неколку стотици протести, неколку милиони луѓе парадираа низ улиците на српските градови и села, беа забележани и неколку од најголемите собири во историјата на Србија, како и неколку прегазени од автомобили, скршени вилици, апсења… Сето ова доведе до тоа студентите сè погласно и послободно да размислуваат за политичката артикулација на нивниот протест, пишува во анализата на Ал Џезира.
Малкумина веруваа во нив и дека ќе ги издржат сите предизвици, празници, одмори, подмолности и грабежи. Деновиве, во Нови Сад, тие доживеаја и полициско насилство. Сето ова не ги потресе, туку ги зајакна уште повеќе. Да беа и останатите како нив, Србија одамна ќе беше движела напред. Затоа се подготвени да преземат уште еден потег што го избегнуваа долго време и да го споменуваат.
Студентите на Техничкиот факултет во Нови Сад, најголемиот факултет во тој град, со големо мнозинство гласови на пленумот го усвоија барањето за распишување вонредни републикански избори. Според постојните информации, ова треба да биде ставот на сите студенти во Србија чии факултети се блокирани, по првомајските празници.
Властите немаат намера да ги исполнат барањата
Јасно е дека оваа влада нема намера да ги исполни барањата на студентите. Дури три пати објавија спорни документи поврзани со реконструкцијата на Железничката станица во Нови Сад, а по секој чин, државните функционери велеа дека објавиле сè. Проблемот е што дури и до ден денес не го направиле тоа, особено не оној дел од документацијата врз основа на која можеше да се заклучи дека цената на таа реконструкција е неколкукратно зголемена во споредба со првата договорена.
Не сите оние кои се одговорни – и за падот на балдахинот и за сите напади врз студентите – не се гонети, ниту пак ќе бидат гонети. Единственото барање што беше исполнето се однесува на финансирањето на факултетот. Сè друго е сè уште под голем мрак и заштита на владејачката партија. Затоа на студентите им останува сами да ги земат работите во свои раце и да се обидат да ги исполнат своите барања, за да учествуваат на изборите.
Студентите во блокадата имаат намера да создадат свој список за евентуалните избори, без претставници на опозицијата и со идеја дека опозициските политички партии нема да учествуваат на тие избори. Во случај на победа, тие би имале претходно утврден рок во кој би ги исполниле нивните барања и би ги спровеле потребните реформи што би ги направиле институциите на земјата да функционираат. Во исто време, тие би обезбедиле услови за одржување на првите демократски и слободни избори од 2012 година.
Опозицијата не е подготвена
Впечатокот е дека ваквиот став на студентите е изненадување и за опозицијата. Иако, речиси сите политички партии во опозиција го поддржуваат учеството на студентите и нивните листи на изборите, засега нема коментари за евентуално неучество во нивна корист.
Ова го направија Горан Јешиќ, основачот на Граѓанското движење „Солидарност“, како и претседателот на Демократската партија (ДС), Срѓан Миливојевиќ, кои нагласија дека доколку конечното барање на студентите се избори, ДС ќе им ги отстапи своите ресурси и ќе ги повика сите други да го сторат истото. Народното движење на Србија на Мирослав Алексиќ се надева на единство и синергија на сите, Здравко Понош од „Српски центар“ ги гледа изборите како решение, но само ако и кога ќе се променат изборните услови. Драган Ѓилас, претседателот на Партијата за слобода и правда, тврди дека само заедничката борба на оние кои сакаат промени може да доведе до тие промени, додека Милош Јовановиќ од Нова ДСС, смета дека идејата за вонредни парламентарни избори под непроменети услови може да му одговара само на претседателот на Србија и повикува на истрајност во борбата за преодна влада. Учеството на студентите на изборите го поддржа и Саво Манојловиќ од движењето „Крени промени“.
Вучиќ вели дека не добил барање за вонредни избори, дека студентите велат дека тој е некомпетентна институција, туку дека тој е оној што ги свикува тие избори. За разлика од претходните ситуации кога велеше дека ако сака избори, веднаш ќе ги добие, сега вели дека не знае и дека „можеби ќе има“. Како да му исчезна ентузијазмот од лицето кога претходно зборуваше за изборите.
Стапнуваат на опасно тло
Сепак, со ова барање, студентите стапнуваат на лизгава патека, но со голема поддршка. Според резултатите од најновото истражување на организацијата CRTA, 60 проценти од српските граѓани на полнолетни лица ги поддржуваат студентите во блокадата. Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, доби рејтинг од 2,6 во таа анкета. Токму претседателот на Србија се смее на тие резултати и ги охрабрува своите поддржувачи никогаш да не се подобрат – и тој и партијата.
Идејата дека студентите од Државниот универзитет во Нови Пазар треба да создадат своја малцинска листа или да се приклучат на една од постојните партии на бошњачкото малцинство во Србија, исто така, укажува дека тие размислуваат за секој чекор. И ова зборува за нивната сериозност, но и за нивната решителност.
Проблемот е што целиот товар на политичката борба паѓа на нивен грб и сите очекуваат студентите да ги решат сите проблеми во земјата. Тие разбудија многумина од нивната летаргија, но и со постојаното дистанцирање од политиката, се најдоа под медиумски напад на владата, на која сигурно не ѝ е пријатно да оди на избори сега. Нема сомнение дека студентите дополнително би ги „пумпале“ граѓаните со својата политичка вклученост, кои сигурно би учествувале во таа борба во голем број.
Важноста на промената на условите за избори
Она со што студентите сигурно не би се согласиле се изборните услови кои не гарантираат демократски услови за учесниците. Владата има апсолутна контрола врз избирачкиот список и огромната медиумска машинерија што уништи многу политички кариери во Србија. Затоа е многу опасно, дури и ако преку улицата би била младината на Србија, на која цела Србија ѝ се восхитува и ја поддржува со месеци.
Вучиќ ја брани голата власт и поради таа причина не би запрел пред ништо ако не ја запечати судбината не само на студентските протести, туку и на цела Србија со победа на вонредните избори. На својот пат, тој сигурно сметал на многу од „Тројанците“ во српската опозиција кои, речиси секогаш, знаеле како да ги направат потезите што му одговарале.
Тука лежи неговиот најголем страв, бидејќи не можеше да ги купи студентите на никаков начин, ниту пак тие имаат лидери кои би ги потресле преку нивните добро познати канали на клевети и омаловажувања. За прв пат, откако дојде на власт, тој се наоѓа на непознат терен каде што секој ден прави погрешни чекори што на крајот ќе го чинат многу повеќе отколку денес.
