Skip to content
Најновиот извештај открива дека познатите светски културни богатства, вклучувајќи го Таџ Махал и Акрополот во Атина, се изложени на зголемен ризик од сериозни штети од вода и суша.
Според анализата спроведена од Светскиот институт за ресурси (WRI) и УНЕСКО, дури 73 проценти од локациите на Светското наследство на УНЕСКО се изложени на висок степен на ризик поврзан со водата.
Во анализата беа вклучени повеќе од 1.100 локации, вклучувајќи го Кралскиот манастир Санта Марија де Гвадалупе и Историскиот центар на Бриж.
Проценката вклучуваше четири вида ризик: суша, воден стрес, поплавување на реките и крајбрежни поплави.
Користејќи ја платформата „Аквадукт“ на WRI, локациите беа класифицирани според степенот на ранливост, при што 21 процент од нив се погодени од двојните предизвици и од недостиг на вода и од ризици од поплави.
„Кога еден локалитет се соочува и со недостиг на вода и со ризик од поплави, исклучително е тешко да се управува со водните ресурси во неговата близина“, објаснува Саманта Кузма, водечки аналитичар на податоци во WRI, за Euronews Culture.
Европски локалитети во зоната на ризик – најтешко погодените Медитеранот, Шпанија и Грција
Во рамките на Европската Унија, 65 проценти од локациите на светското наследство се изложени на сериозен ризик од вода, а најзагрозените региони се наоѓаат во Медитеранот – особено во Шпанија и Грција.
Еден пример е Акрополот во Атина, кој се соочува со поплави и екстремна топлина во последните години, поради што беше привремено затворен за посетители минатото лето.
„Акрополот страда од цела низа еколошки предизвици кои веќе влијаат на бројот на туристи. Кога туризмот паѓа, локалната економија и заедниците што зависат од него се загрозени. Влијанието е многу конкретно и видливо“, вели Кузма.
За да се потиснат последиците од поплавите, на Акропол беше воведен нов систем за одводнување, кој се покажа како ефикасен.
Сепак, многу локалитети немаат ресурси или подготовка за слични мерки, а главната причина е високата цена.
На пример, Музејот на занаети во англискиот град Дерби, сместен во поранешна фабрика за свила заштитена од УНЕСКО, претрпе сериозни штети во поплавите во 2023 година и мораше да инвестира шестцифрена сума во рехабилитација.
Природни решенија и зачувување на водните ресурси – клучот за иднината
Во својот извештај, WRI предлага решенија базирани на природата, како што се ревитализација на мочуриштата што можат да апсорбираат поплавни води, спроведување национални политики за зачувување за заштита од индустриско зафаќање и подигнување на статусот на водата како глобално заедничко добро.
„Ако сакаме да ги заштитиме локалитетите и заедниците што ги опкружуваат, мора да размислуваме пошироко. Решението е да се зачуваат цели вододелници, области што собираат и одводнуваат вода, така што овие системи ќе станат поздрави и поотпорни“, вели Кузма.
Ризикот расте, но постои надеж за заедничко дејствување
На 47-та сесија на Комитетот за светско наследство, која започна во Париз, 21 земја-членка разгледуваат извештаи за зачувување на локациите и нови номинации за запишување на листата на УНЕСКО.
Прогнозите покажуваат дека глобалниот удел на локации изложени на високи и екстремни ризици од вода ќе се зголеми од 40 на 44 проценти до 2050 година.
Сепак, Кузма верува дека човечката поврзаност со овие места може да биде катализатор за колективни решенија.
„Овие места ја претставуваат нашата емоционална и културна поврзаност со природата. Ако ја претвориме оваа поврзаност во инспирација, можеме да одиме чекор понатаму и да ја прошириме примената на одржливи решенија“, заклучува Кузма.
