Skip to content
Денови пред средбата со Владимир Путин во Алјаска, Доналд Трамп се осврна на она што го нарече „размена на територии“ како услов за мир.
За Украинците, тоа беше збунувачки формулиран збор. Која земја требаше да се замени? Дали на Украина требаше да ѝ се понуди дел од Русија, во замена за земјата што Русија ја зеде со сила?
Додека Володимир Зеленски се подготвува да отпатува во Вашингтон во понеделник за да се сретне со Трамп, веројатно нема елемент на „размена“ во размислувањето на американскиот претседател.
Наместо тоа, тој наводно планира да го притисне Зеленски да ги предаде сите источноукраински региони Донецк и Луганск во замена за замрзнување на остатокот од фронтовската линија од страна на Русија – предлог што го изнесе Путин во Алјаска.
Луганск е веќе речиси целосно под руска контрола. Но, се проценува дека Украина задржала околу 30% од Донецк, вклучувајќи неколку клучни градови и утврдувања, по цена на десетици илјади украински животи.
И двата региона – познати заедно како Донбас – се богати со минерали и индустрија. Да се предадат на Русија сега би било „трагедија“, рече украинскиот историчар Јарослав Грицак.
Зеленски постојано изјавува дека Украина нема да го предаде Донбас во замена за мир. А довербата во Русија дека ќе се придржува до таков договор – наместо едноставно да ја користи анексираната земја за идни напади – е ниска.
Од таа и други причини, околу 75% од Украинците се противат на формалното отстапување на која било земја на Русија, според анкетите на Меѓународниот институт за социологија во Киев.
Но, Украина е исто така длабоко уморена од војната. Стотици илјади војници и цивили се убиени и ранети откако започна целосната инвазија. Луѓето копнеат да се стави крај на страдањето, особено во Донбас.
„Прашувате за предавањето на регионот Донецк, па, јас ја мерам оваа војна не во километри, туку во човечки животи“, рече 56-годишниот Јевхен Ткачов, работник во итни спасувачки екипи во градот Краматорск во Донецк.
„Не сум подготвен да дадам десетици илјади животи за неколку илјади квадратни километри“, рече тој. „Животот е поважен од територијата“.
За некои, на крајот се сведува на ова. Земја наспроти живот. Го остава претседателот Зеленски „на раскрсница без добар пат пред него“, рече Володмир Ариев, украински пратеник од опозициската партија Европска солидарност.
„Немаме доволно сили да ја продолжиме војната неограничено време“, рече Ариев. „Но, ако Зеленски ја отстапи оваа земја, тоа би било не само рушење на нашиот устав, туку би можело да има обележја на предавство“.
И сепак, во Украина не е јасно преку кој механизам би можел да се постигне таков договор. Секое формално предавање на територијата на нацијата бара одобрение од парламентот и референдум од народот.
Поверојатно би било де факто предавање на контролата, без формално признавање на територијата како руска. Но, дури и во тој случај, процесот не е добро разбран, рече украинската пратеничка Ина Совсун.
„Нема вистинско разбирање за тоа каква треба да биде постапката“, рече таа. „Дали претседателот едноставно го потпишува договорот? Дали мора да биде владата? Парламентот? Не е воспоставена законска постапка затоа што, знаете, авторите на уставот не размислувале за ова.“
Работите може да станат појасни откако Зеленски ќе разговара со Трамп во Вашингтон во понеделник – првата посета на украинскиот лидер на Белата куќа по катастрофалниот судир во Овалната соба во февруари. Среде незадоволството што го остави самитот во Алјаска, имаше еден можен зрак добри вести за Украина.
