Европската комисија формално одобри нова превентивна терапија против ХИВ – инјекцијата Yeytuo (ленакапавир) што се аплицира двапати годишно – отворајќи пат за нејзино воведување низ ЕУ, Норвешка, Исланд и Лихтенштајн, соопшти производителот Gilead. Одлуката следи еден месец по позитивното мислење на Европската агенција за лекови (ЕМА).
Ленакапавир е опција за пред-експозициона профилакса (PrEP) што го блокира размножувањето на вирусот во организмот и ја намалува веројатноста за инфекција кај возрасни и адолесценти со зголемен ризик.
Во големи клинички студии, пристапот покажал ефективност блиску до 100 проценти, па експертите го оценуваат како една од пресудните иновации во 2024/2025. Во Европа продуктот ќе се продава под името Yeytuo, а во САД како Yeztugo.
Одобрението доаѓа во период на пораст на нови дијагнози во ЕУ: во 2023 година регистрирани се околу 24.700 нови случаи, што е раст од 11,8 проценти во однос на 2022 година (пресметано на стапки без повторни дијагнози).
Yeytuo е првата PrEP опција во ЕУ што обезбедува шестмесечна заштита со една поткожна инјекција. По американското одобрение во јуни, Светската здравствена организација во јули издаде насоки со кои ја препорачува ленакапавир-инјекцијата како дополнителна опција во комбинираните пристапи за спречување на ХИВ.
Gilead најави дека ќе соработува со партнери за да ја прошири достапноста: компанијата паралелно бара одобренија во Австралија, Бразил, Канада, Јужна Африка и Швајцарија и потпиша договори за генерички верзии за повеќе земји со пониски приходи, во координација со глобални фондови. Конкретната достапност во Европа ќе зависи од националните постапки за реимбурсација.
Новата инјекција не ја заменува целосно потребата од безбедни сексуални практики и тестирање, но може да го олесни придржувањето кон превенцијата бидејќи не бара секојдневни таблети. Здравствените власти очекуваат дека поретката апликација ќе помогне кај групите со најголем ризик, особено каде досега придржувањето кон дневна PrEP терапија беше предизвик.