Skip to content
Судењето за случајот „Онкологија 2“ во Кривичниот суд во Скопје доби нова, чувствителна димензија со сведочењето на пациентка која опиша како, во време кога на Клиниката за онкологија немало доволно лекови, таа добивала терапија што не им била достапна на другите. Според нејзините зборови, докторот Нино Васев ѝ кажал дека е помлада и дека затоа ќе ја добие лекувањето кое недостасувало за останатите пациенти.
Пациентката пред судот подвлекла дека никогаш не ѝ било побарано да плати, ниту пак почувствувала личен интерес од страна на докторот, но нејзиното сведочење отвора сериозни прашања – дали во времето на Васев постоел паралелен режим на „привилегирани“ терапии на Клиниката, до кои не можеле да стигнат сите пациенти под еднакви услови. Според она што го пренесуваат медиумите од салата, таа објаснила дека се чувствувала како „посебен случај“, токму затоа што докторот ѝ објаснувал дека е млада и дека „треба да добие шанса“.
Ова сведочење не доаѓа изолирано. Уште во септември, медицинска сестра од дневната болница на Онкологија за МИА сведочеше дека во периодот кога Васев бил директор, имало случаи кога одредени скапи терапии ги немало во болничката аптека, а сепак ги добивале поединечни пациенти – со ампули подигнати директно од канцеларијата на директорот. Таа навела конкретни примери: пациент чија сопруга била инспектор добил лек што во истиот момент „го немало на Клиниката“, а сестрата добила ампула лично од Васев откако сопругата се качила кај него.
Сестрата опишала и дека некои историји за терапија не биле одобрувани веднаш, туку чекале потпис од директорот. Во друга прилика, како што пренесе ТВ Телма, во испечатен извештај била пречкртана претходно внесената доза и рачно напишана нова, поголема доза од скап лек – уште еден детал што Обвинителството го користи за да покаже дека одлуките за скапи терапии се носеле зад затворени врати, со многу простор за дискреција.
Пред неколку недели, јавноста веќе ја слушна и драматичната исповед на мајката на починатата пациентка Адријана, која пред судот раскажа дека д-р Нино инсистирал да продолжи со имунотерапии „превентивно“, иако по првата доза нејзината ќерка имала силни реакции. Таа сведочеше дека на Клиниката за гастроентерохепатологија ѝ било кажано дека ќерката има „вештачки метастази од неадекватна терапија“, а не од самиот канцер, и дека како родител постојано реагирала, но без резултат.
Собрани, овие сведочења ја градат сликата што Обвинителството се обидува да ја наметне: систем во кој во времето на Нино Васев терапиите не секогаш се делеле според јасни, медицински протоколи, туку понекогаш според лична проценка, блискост или статус на пациентите. Пациентката од денешното рочиште не зборува за корупција – таа изрично нагласила дека не платила и дека докторот не барал ништо за возврат – но самото сознание дека добивала терапија „која ја немало за другите“ затоа што е помлада, го засилува сомнежот дека на Клиниката не владееле еднакви правила за сите.
Одбраната, пак, и натаму инсистира дека станува збор за селективно читање на ситуациите и дека Васев, како директор и онколог, имал право и обврска да носи одлуки во сложени клинички состојби – особено кога станува збор за млади пациенти со потенцијал за ремисија. Нивната линија е дека во услови на ограничени ресурси и нестабилни набавки, лекарите биле принудени да импровизираат, а не да фаворизираат. Во овој судир на наративи, токму денешните сведочења стануваат клучни за тоа како јавноста ќе ја доживее границата меѓу „борба за пациент“ и „нееднаква распределба на терапија“.
За граѓаните, меѓутоа, прашањето одамна го надминува личниот лик и дело на д-р Нино. Скандалот „Онкологија“ отвори длабока криза на доверба во системот: дали протоколите важат за сите, дали некој може да добие лек само затоа што е помлад, има врски или гласно ќе се закани, и дали државниот систем за скапи биолошки терапии е доволно транспарентен за да спречи злоупотреби. Судењето не дава одговор на сите овие дилеми, но секој ваков исказ – пациенти кои добивале „ретка“ терапија, а другите останувале без неа – ја засилува перцепцијата дека болеста не била единственото нешто што ги делело луѓето на Онкологија.
