Skip to content
Деценискиот спор за името на Северна Македонија со Грција повторно се разгоре, што дополнително го загрозува нејзиниот пат кон членство во ЕУ.
Атина го предупреди својот северен сосед дека нема да ги ратификува протоколите кои се дел од историскиот договор од 2018 година, кој се чинеше дека го решава спорот.
Но, победата на националистите на парламентарните и претседателските избори во Скопје минатата недела го разгоре ова прашање.
Партијата ВМРО-ДПМНЕ постигна авторитетна победа, соборувајќи ги социјалдемократите од левиот центар кои го склучија договорот од Преспа со Грција пред шест години. Проблемите не останаа далеку од решението.
За време на нејзината инаугурација во неделата, новата претседателка, Гордана Силјановска-Давкова, нејзината земја ја нарече едноставно „Македонија“.
Прилично неубедливо, нејзината канцеларија инсистираше дека таа не се обидува да го поткопа Договорот од Преспа, туку едноставно го искористи своето „лично право на самоопределување и самоидентификација“.
Новоизбраниот премиер на Северна Македонија, лидерот на ВМРО-ДМПНЕ, Христијан Мицкоски, дополнително ги замати водите нарекувајќи го ставот на претседателот „чесен“, односно достоен за почит.
Одгворото на Атина беше жесток. Грција ја означи церемонијата на полагање заклетва на претседателот како „грубо кршење“ на Договорот од Преспа. Потврдата на г-дин Мицкоски дека споделува слични ставови предизвика дополнителен бес.
Сега, премиерот Киријакос Мицотакис се заканува дека повторно ќе го наметне грчкото вето на преговорите за пристапување на Северна Македонија во ЕУ.
„Ако некои веруваат дека можат да го игнорираат договорот, треба да разберат дека нивниот пат кон Европа ќе остане затворен“, предупреди тој.
Впрочем, патот до членството (на Северна Македонија) во ЕУ веќе се чинеше преполн со пречки долго пред ВМРО-ДПМНЕ да победи на изборите.
Штом Грција го отфрли своето вето, Бугарија реши да покрене приговори од себе – инсистирајќи дека Северна Македонија треба да го признае бугарското наследство на својата земја и народ.
Единствениот излез беше преку уставни измени – признавање на бугарскиот јазик и малцинство.
За тоа беше потребно двотретинско мнозинство во Националното собрание на Северна Македонија. Но, ВМРО-ДПМНЕ одби да соработува, делумно принципиелно, но најмногу како начин да и го отежнат животот на претходната социјалдемократска влада.
Тоа ја постави сцената за минатонеделните избори, кога фрустрираното гласачко тело ги казни социјалдемократите затоа што не ги исполнија ветувањата што ги дадоа кога кажаа дека промената на името ќе донесе просперитет, безбедност и членство во ЕУ.
Победата на ВМРО-ДПМНЕ никогаш не била доведена во прашање. Единственото прашање беше како ќе постапат нејзините водачи кога ќе ја преземат власта.
Со „паднати“ социјалдемократите, прашање е дали новата владејачка партија ќе се преориентира на покооперативен пристап кон соседите на Северна Македонија? Или ќе ја удвојат националистичката реторика дека Грција ги измамила Македонците да го сменат името на нивната земја, без да добијат ништо вредно за возврат?
Не помина долго време за да се појави одговорот.
Преземено од БиБиСи
