Кој ќе ги застапува интересите на ЕУ ако победи Трамп?

Додека САД се подготвуваат да гласаат на 5 ноември, во Европската унија постои вознемиреност околу потенцијалното враќање на Доналд Трамп на власт и како тоа би можело да влијае на политичкиот и безбедносен пејзаж на блокот.

Постојат неколку опции за соговорници од ЕУ доколку Трамп се врати во Белата куќа – но не сите имаат иста агенда.

Марк Руте, новиот генерален секретар на НАТО, е консензусниот избор за справување со безбедносните предизвици и разговор со Трамп. Но, унгарскиот премиер Виктор Орбан, италијанскиот премиер Џорџија Мелони и полскиот претседател Анджеј Дуда исто така се позиционираа како истомисленици на Трамп сојузници во Европа.

Марк Руте: Проевропски глас за Трамп

Најмалку три врвни извори во НАТО, кои не може да бидат цитирани по име, изјавија за ДВ дека Руте, како поранешен холандски премиер, развил врска со Трамп за време на првиот мандат на претседателот и е определен да ја подготви одбранбената алијанса во подготовките за враќањето на Трамп.

Камил Гранд, експерт за одбранбена и безбедносна политика во Европскиот совет за надворешни односи и поранешен помошник генерален секретар на НАТО, вели дека Руте „познато е дека можел да го ангажира американскиот претседател и да стои цврсто кога е потребно“ во билатералните интеракции и за време на самити на НАТО.

„Руте ќе бара предвидливост од Вашингтон, особено во позадината на руската војна“, рече Лесер.

Виктор Орбан: Идеолошки сојузник, но не и „стратешки соговорник“

Руте се соочува со конкуренција од унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој се состана со Трамп во јули во соло „мировна мисија“ по посетите на Пекинг, Киев и Москва, претставувајќи се себеси како олеснувач на ЕУ за ставање крај на руската војна во Украина.

И, кога демократската противкандидатка на Трамп, Камала Харис, во септември рече дека светските лидери му се „смеат“ на поранешниот претседател, Трамп ги наведе неговите блиски врски со Орбан, оценувајќи го како силен, тврд и паметен премиер.

Зузана Вег, аналитичар која се фокусира на земјите од Централна Европа во Германскиот Маршал Фонд, вели дека пристапот на Орбан до Трамп е првенствено за да се подигне неговата сопствена положба и да се изгради неговиот имиџ како меѓународно релевантен лидер.

„Победата на Трамп, исто така, може да го охрабри Орбан да продолжи по патот на домашната автократизација“, рече Вег и „дополнително да го поткопа кредибилитетот на ЕУ како заедница на демократии“.

Експертите веруваат дека антиимигрантската и анти-ЛГБТК+ политиката на Орбан го направила драг во базата за поддршка на Трамп МАГА. Стив Банон, поранешниот висок советник на Трамп, дури го нарече унгарскиот лидер како „Трамп пред Трамп“.

Бидејќи Орбан е познат како близок сојузник на рускиот претседател Владимир Путин и застана против поддршката на ЕУ за Украина, некои набљудувачи стравуваат дека тој би можел да му го шепне размислувањето на Кремљ во ушите на Трамп.

„На претседателот Путин ќе му треба премиерот Орбан да лобира за него во Белата куќа“, рече Вег. „Имајќи го тоа кажано, неговите повици за прекин на огнот и преговори во сегашните околности, кои Орбан несомнено ги споделува и со неговите американски контакти, секако им служат на интересите на Русија.

Иако Орбан можеби е „сојузник со истомисленици“ за Трамп, вели Лесер, Руте е „стратешки соговорник“ кој зборува за безбедносните грижи на НАТО и треба да има поголемо влијание.

Дуда и Мелони: Идеолошки усогласени, но безбедноста на прво место

Има и други потенцијални соговорници од ЕУ кои идеолошки се повеќе слични на Трамп и Орбан кога станува збор за прашања како што е имиграцијата, но стратешки се во склад со Руте.

Претседателот Анджеј Дуда, од полската националистичка партија Право и правда, се сретна со Трамп во април и, наводно, го убедил да им дозволи на републиканците да го деблокираат пакетот помош од 60 милијарди долари (55,5 милијарди евра) за Украина во американскиот Конгрес.

„Со оглед на стратешката позиција на Полска на источното крило на НАТО, одржувањето на робусни односи со САД се смета за витално за националната безбедност, без оглед на политичките определби“, напиша Мациеј Тибурски, од институтот Варшава, во е-пошта до ДВ.

„Иако е точно дека конзервативната партија Право и правда (PiS) може да најде идеолошко усогласување со републиканското раководство во САД, вклучувајќи го и Трамп, важноста на американско-полските односи историски е признаена низ политичкиот спектар“, напиша Тибурски.

Италијанската премиерка Џорџија Мелони, исто така, беше ставена од нејзините колеги како совршен партнер во ЕУ доколку Трамп победи, а некои членови на нејзината екстремно десничарска партија Браќа на Италија претходно се сретнаа со поранешниот претседател.

Антонио Џордано, пратеник на Браќата на Италија, кој присуствуваше на републиканската национална конвенција во Милвоки во јули, изјави за Фајненшл тајмс во септември дека Мелони ќе биде „природен соговорник“ за Трамп доколку „сака да разбере како подобро да се справи со Европа“.

Иако самата Мелони не поддржа кандидат на изборите во САД, нејзините растечки врски со Илон Маск, бизнисмен близок до Трамп – вклучително и неколку состаноци со милијардерот во 2023 година – беа забележани од некои набљудувачи како знак на нејзината наколнетост кон поранешниот претседател. Филипо Симонели, помлад истражувач на Институтот за меѓународни односи, рече дека Мелони можеби ќе се обиде да се позиционира како врска помеѓу институциите на САД и ЕУ.

„Мелони [можеби] да се обиде да биде врската помеѓу десницата на европската политичка сцена и Комисијата на Фон дер Лајен, која веќе гледа на десницата повеќе од кога било досега, и затоа сака да се обиде да извлече корист колку што можно од оваа променлива рамнотежа“, рече тој.

Но, идеолошката усогласеност со Трамп не значи дека Мелони ги тргнала очите од заканата од Русија. „Таа е посветена атлантистка“, рече Лесер. Мелони често ја изразуваше својата поддршка за Украина и на тој начин се стекна со углед во Брисел, при што и Дуда и Мелони ја ценат вредноста на НАТО и колективната одбрана за Европа.

Трамп би можел да ја галванизира европската крајна десница

Некои политички експерти стравуваат дека ако поединечни политичари, особено од екстремно десничарските групи, се усогласат со Трамп за социјалните и политичките прашања и на крајот имаат поголемо влијание врз американскиот претседател, тоа би можело да го галванизира и нормализира екстремно десничарското движење во Европската унија. .

Комфорт Еро, шеф на тинк-тенк Меѓународната кризна група, во една неодамнешна статија забележа дека втората администрација на Трамп може да го зајакне „моралот на екстремно десничарските европски политичари кои работат против посилна, поинтегрирана Европа“.

Обидите на Трамп да се справи билатерално со членките на ЕУ и НАТО, како што тоа често го правеше за време на неговиот прв мандат, може потенцијално да ги ослабат тие институции. „Непредвидливата природа на надворешната политика на Трамп, неговиот трансакциски фокус и неговото непочитување на мултилатерализмот ќе го отежнат прилагодувањето на големата бирократија со 27 земји-членки на ЕУ“, напиша Еро. „Креаторите на европската политика се загрижени дека второто претседателство на Трамп би можело да го стави на тест нивното единство“.

„Орбан, Мелони и Дуда се повеќе усогласени со Трамп, барем за домашните прашања, и сигурно ќе бидат во искушение да ја искористат таа врска“, рече Гранд, поранешен функционер на НАТО. „Оваа фрагментација на европскиот пристап кон потенцијалната администрација на Трамп не е од помош за европските интереси и НАТО, бидејќи билатерализацијата на безбедносните односи со САД може да го поткопа НАТО на долг рок.

Преземено од Дојче Веле