Skip to content
Во една обична летна вечер, Александар, 42-годишен маж од Нови Сад, уживал во скара со пријателите. Јадел како и секогаш – плескавици, ребра, парче јагнешко… Но, неколку часа подоцна, почнал да чувствува чешање, отежнато дишење и болка во стомакот. Помислил дека е труење со храна. По неколку такви случаи, секогаш по јадење месо, се решил да побара лекарска помош.
Тогаш, му било дијагностицирано нешто што ретко се слуша – алфа-гал синдром. И не беше единствен.
Оваа чудна состојба е алергија на црвено месо и производи од цицачи, но не е типичната алергија – не доаѓа од млекото или од генетиката, туку… од крлеж.
Во САД, алфа-гал синдромот обично го предизвикува крлежот Lone Star, кој при каснување пренесува еден специфичен молекул шеќер – наречен алфа-гал – директно во организмот. Исто се случува и со други видови крлежи во различни делови од светот, па и во Европа.
Некои луѓе, како Александар, развиваат силна алергиска реакција на оваа молекула – и секое наредно внесување на црвено месо предизвикува одложена, но опасна реакција.
Најстрашниот дел е – реакцијата не доаѓа веднаш, туку дури 3 до 6 часа по јадење. Тоа го прави овој синдром еден од најнепрепознатливите видови алергии.
Луѓето може со месеци, дури и години, да не знаат што им се случува. Некои завршуваат на итна помош со анафилакса – без идеја дека причината била скарата од попладнето.
Според здружението „Алергија и јас“, првиот потврден случај на алфа-гал синдром е веќе дијагностициран во Србија, со што оваа „далечна“ состојба сега станува и наша реалност. Доктор Бранимир Дакиќ од Клиничкиот центар на Војводина, кој работел на случајот, вели дека пациентот имал уртикарија, оток, болки во стомакот – но ниту тој, ниту лекарите веднаш не помислиле дека виновник е – месото.
Што точно предизвикува реакција?
Листата не е кратка:
- говедско, јагнешко, свинско месо
- млеко и млечни производи
- желатин (во некои слатки, лекови и производи)
- производи од кожа или животински деривати
Симптоми кои можат да бидат опасни по живот:
- отежнато дишење
- осип и чешање
- болки во стомак, дијареа
- отекување на лицето, јазикот или грлото
- вртоглавица, слаб пулс – знаци на анафилактичен шок
Има ли лек?
Нема. Единствениот „третман“ е – целосно избегнување на производи од цицачи. За луѓето како Александар, тоа значи проучување на секој оброк, читање на етикети, и постојана будност.
Како да се заштитите од оваа алергија?
- избегнувајте густи тревнати и шумски предели без заштита
- носете долги ракави и панталони
- користете средства против инсекти
- внимателно прегледувајте ја кожата по прошетка во природа
- и најважно: не го потценувајте ниту едно каснување од крлеж
Алфа-гал синдромот можеби е „нов“ кај нас, но сè повеќе луѓе во Европа го имаат, често без да знаат. Ако некогаш сте почувствувале необјаснета алергиска реакција по јадење месо, не игнорирајте ја. Побарајте совет од лекар – бидејќи понекогаш, виновникот не е храната сама по себе, туку нешто што ве каснало пред неколку недели, длабоко во шумата.
