Skip to content
Односите помеѓу Индија и Пакистан драматично се влошуваат по смртоносниот напад на милитанти во регионот на Кашмир под индиска контрола, што предизвика контрамерки и ги зголеми стравовите од нова воена ескалација меѓу двајца ривали со нуклеарно оружје.
Индија и Пакистан контролираат делови од Кашмир, но двете земји тврдат дека целиот регион им припаѓа. Тие водеа три војни за овој планински регион, последната од нив се случи 1999 година. Индиските авиони исто така бомбардираа цели во Пакистан пред шест години, по напад на милитанти во кој беа убиени најмалку 40 индиски паравоени сили на дел од Кашмир под контрола на Индија.
Од 26-те туристи убиени во нападот во вторникот, сите освен еден биле државјани на Индија. Њу Делхи веднаш го обвини Пакистан, го намали дипломатските односи и суспендираше учество во клучниот договор за поделба на водите.
Пакистан го негира учеството
Пакистан го негираше своето учество и изјави дека секој обид за запирање или пренасочување на водата која припаѓа на Пакистан ќе се смета за чин на војна.
Индискиот премиер Нарендра Моди вчера најави дека ќе ги гони напаѓачите „до крајот на светот“, додека Обединетите нации повикаа на „максимална воздржаност“ од двете земји.
Што се случи во вторникот?
Наоружани напаѓачи отвориле оган врз туристи во популарната туристичка дестинација Пахалгам во индиската административна област Кашмир. Најмалку 25 индиски државјани и еден Непалец беа убиени во масакр што се случи во долината, до која може да се стигне само пешки или на коњ.
Очевидци ја опишаа сцената на ужас како напаѓачите се приближувале и пукаа од блиску по туристите. Некои сведоци рекоа дека мажите од групата биле издвоени и на нив се пукаше посебно. Други преживеани тврдат дека напаѓачите ги обвиниле некои од жртвите дека го поддржуваат премиерот Моди.
Модиовата хинду-националистичка влада во 2019 година ја укина уставната автономија на Кашмир, кој има мнозинско муслиманско население, ставајќи го под директна контрола на Њу Делхи, што предизвика масовни протести.
Кашмир и крвавата поделба на Британска Индија
Кашмир бил клучна точка во односите меѓу Индија и Пакистан од кога двете земји ја стекнале независноста од Британија 1947. година. Двете држави, создадени од крвава поделба на Британска Индија, хиндуистичка Индија и муслимански Пакистан, полагаат право на целиот Кашмир и, неколку месеци по стекнувањето на независноста, воделе прва од три војни за ова подрачје. Денес, регионот е едно од најмотивираните воени места на светот.
Декаде наназад различни домашни милитантни групи, барајќи независност за Кашмир или приклучување на Пакистан, водат војна против индиските безбедносни сили, при што десетици илјади луѓе ги загубиле своите животи. Индија тврди дека овие групи ги поддржува Пакистан, што Исламабад го негира.
Кој ја презел одговорноста за нападот?
Групата „Кашмирски отпор“, позната и како „Фронт на отпор“ (ТРФ), ја презеде одговорноста за нападот во Пахалгам, изразувајќи незадоволство за „надворешните луѓе“ кои се населиле во регионот и предизвикале „демографски промени“. ТРФ е релативно нова милитантна група за која се знае многу малку.
Групата го објавила своето постоење во 2019 година преку апликацијата Telegram, откако ја презела одговорноста за напад со рачна бомба во најголемиот град на индискиот Кашмир, Шринагар, според студијата на истражувачката фондација „Observer Research Foundation“ од Њу Делхи.
Индија ја прогласи ТРФ за „терористичка организација“ и ја поврза со забранетата исламска група „Лашкар-е-Тајиба“, која е одговорна за смртоносните напади во Мумбај 2008. година. Полицијата во Кашмир вчера издаде налози за апсење на тројца осомничени за нападот. Двајца од нив се пакистански државјани, велат полицијата. Не е соопштено како биле идентификувани.
Договор за водите на реката Инд и актите на војна
Индија ги оправдува своите контрамерки како одговор на наводната пакистанска „поддршка на прекограничен тероризам“. Њу Делхи го затвори клучниот граничен премин и дополнително ги ограничил веќе оскудните визи за пакистански државјани. Исто така, прогна воени, поморски и воздухопловни советници од пакистанската амбасада во Њу Делхи.
Така, беше суспендирано учеството во Договорот за водите на реката Инд, важен договор за поделба на водите помеѓу Индија и Пакистан, кој е на сила од 1960 година и се смета за еден од ретките дипломатски успеси помеѓу двата вражески соседа.
Големиот рекен систем Инд, кој овозможува живот за стотици милиони луѓе во Пакистан и северна Индија, извира во Тибет, поминува низ Кина и индиски Кашмир, пред да стигне до Пакистан. Големата количина вода е клучна за двете земји, а нејзината поделба е регулирана со договорот.
Пакистанската влада соопшти дека секој обид за запирање или пренасочување на водата која припаѓа на Пакистан ќе се смета за чин на војна. По индиските мерки, Пакистан соопшти дека ја прекинува трговијата со Индија, затвора својот воздушен простор и протерува индиските дипломати, нарекувајќи ги потезите на Индија „еднострани, неправедни, политички мотивирани, крајно неодговорни и без правен основ“.
Ситуацијата во Кашмир
Напнатоста е зголемена во Кашмир додека индиските безбедносни сили продолжуваат да го бараат осомничените за нападот. Индиската војска соопшти дека нејзините сили во округот Бандипора северно од Шринагар биле во вооружен судир со милитанти за време на потрагата.
Меѓутоа, началникот на индиската војска генерал Упендра Двиведи најави посета на Кашмир за да ја процени безбедносната ситуација, јавува индиската државна телевизија DD News. Сега сите очи се вперени во тоа како ќе реагираат Њу Делхи и Исламабад, а аналитичарите стравуваат од можна воена ескалација.
