Рекорден пораст на напади на доселеници на Западниот Брег – растат тензиите во Израел

Серија рекордни напади од израелски доселеници во окупираниот Западен Брег предизвикува сè поголеми тензии и внатрешни поделби во Израел, додека армијата и политичкото раководство испраќаат спротивставени сигнали за тоа како да се справат со насилството.

Џамијата Хамида кај Деир Истија е меѓу најновите мети. По пожарот што ја зафати, на влезот сè уште стои обгорена внатрешност и исчистени купови изгорен мебел. Верниците дојдоа на молитва во знак на отпор, но на ѕидот остана порака на хебрејски: „Не се плашиме од тебе, Ави Блут“ – директно упатена до регионалниот армиски командант.

Имамот Ахмад Салман вели дека пораката на доселениците е јасна: дека можат да стигнат „до секое село, до секој дом, до секоја џамија“.

UN: Највисоко ниво на напади откако се водат евиденции

Според Канцеларијата на ОН за хуманитарни прашања, само во октомври биле регистрирани над 260 напади на доселеници, највисока бројка од 2006 година.

Од почетокот на војната во Газа во 2023, повеќе од 3.200 Палестинци биле присилно раселени поради насилство и ограничувања од страна на доселеници.

Во последните денови се забележани нови напади, меѓу кои и групен упад на маскирани лица во индустриска зона кај Бејт Лид, каде беа запалени камиони и нападнати израелски војници. Неколку осомничени беа уапсени, но повеќето веднаш пуштени.

Напади врз цивили и новинари

Во маслиновите насади кај Бејта, новинарката на Reuters, Ранин Савафта, беше брутално нападната со палка – ударите оставија јасен трага на нејзиниот шлем. Волонтер на Црвениот полумесец што се обидел да ѝ помогне бил погоден со камен во глава.

Пред неполни три недели, 55-годишната Афаф Абу Аља доби 20 конци на главата откако беше претепана со палка додека берела маслинки. Нејзината снимка го обиколи светот и предизвика осуда.

Истражувањата покажуваат дека 93% од полициските истраги за напади на доселеници во последните две децении завршуваат без обвинение.

Внатрешни судири во Израел

Армиските команданти јавно ја осудија ескалацијата, нарекувајќи го насилството „црвена линија“. Но екстремистичките доселеници, охрабрени од поддршката на тврделинската влада, реагираат со гнев.

Амхаи Лурија, долгогодишен доселеник, ги нарече нападите „ретки инциденти“ и обвини дека се преувеличени:
„Има повеќе улични напади во Лондон отколку овде.“

Истовремено, други израелски активисти остро се спротивставуваат на ова мислење, предупредувајќи дека локалните власти и државни институции ги поддржуваат најекстремните групи.

Политички одлуки што го поттикнаа насилството

По нападите на Хамас на 7 октомври 2023, министерот за национална безбедност Итамар Бен-Гвир дистрибуираше повеќе од 100.000 парчиња оружје на цивилни патроли во населбите. Владата одобри проширување на населбите и легализирање на нелегални outposts.

Административниот притвор – мерка што овозможува задржување без обвинение – беше укинат за еврејските доселеници, и покрај предупредувањата на израелската безбедносна служба. Армијата сега бара мерката повторно да се воведе за да се запре насилството.

Како понатаму?

Мнозинството Палестинци велат дека насилството ги турка „во ќош“, како што вели Вади Абу Авад од Турмус Аја:

„Ние не сме во конфликт со израелските војници, немаме заложници, не убиваме цивили. Но ако некој ја турка мачката во ќош – може да стане тигар.“

Извор: BBC