Skip to content
Израелската морнарица пресретна дел од „Глобалната флота Сумуд“, најамбициозната хуманитарна мисија досега која се обиде по морски пат да стигне до Појасот Газа.
Флотата, составена од речиси 50 бродови со хуманитарна помош и околу илјада активисти од целиот свет, исплови кон крајот на август. Меѓу учесниците беа шведската еколошка активистка Грета Тунберг, поранешната градоначалничка на Барселона Ада Колау и ирскиот актер Лијам Канингем.
Израелските власти соопштија дека сите активисти од пресретнатите бродови се безбедни и дека се префрлуваат во Израел. Организаторите, пак, велат дека дел од флотата сè уште плови кон Газа и дека нема намера да се откаже.
Од воспоставувањето на блокадата во 2007 година, Израел не дозволи ниту една флота да стигне до Газа. Израелските власти тврдат дека блокадата е неопходна за да се спречи увоз на оружје за Хамас, додека организации за човекови права ја оценуваат како колективно казнување, спротивно на меѓународното право.
И покрај тоа што носат ограничени количества храна, лекови и вода – оваа флота пренесува околу 300 тони помош – мисиите имаат силно симболично значење. „Активистите испраќаат порака дека палестинскиот народ не е заборавен и дека опсадата мора да биде преиспитана,“ вели аналитичарот Амџад Ираки од Меѓународната кризна група.
Историја на судири
Флотилите кон Газа редовно предизвикуваат меѓународно внимание. Најпознат е случајот со „Мави Мармара“ во 2010 година, кога израелските сили убија десет турски активисти, што доведе до сериозна дипломатска криза меѓу Израел и Турција. Оттогаш, сите следни обиди беа блокирани уште во меѓународни води.
Во најновата мисија, повторно учествува Грета Тунберг, која беше уапсена и депортирана и во јуни, кога се приклучи на претходна флота.
Реакции и поделби
Меѓународната заедница сè погласно ја критикува израелската војна во Газа и блокадата која, според експертите, доведе до хуманитарна катастрофа. Некои европски земји ја нарекоа состојбата „неподнослива“ и предупредуваат дека гладот може да се смета за воено злосторство.
Израел, пак, тврди дека дозволува доволно хуманитарна помош и дека ваквите мисии се „медиумски трикови“. Поддршка на таа позиција редовно даваат и САД.
„Флотата можеби нема да ја смени ситуацијата на терен веднаш,“ вели професорот Нејтан Браун од Универзитетот Џорџ Вашингтон, „но таа создава видливост и притисок – и токму тоа е целта.“