Skip to content
Украина е подготвена да се откаже од амбицијата за членство во НАТО доколку добие цврсти и правно обврзувачки безбедносни гаранции од Западот, како дел од компромис за прекин на војната со Русија, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски пред разговорите со американски и европски претставници во Берлин.
Ова претставува значајна промена во украинската политика, имајќи предвид дека стремежот кон НАТО е вграден во уставот на земјата и долго време се сметаше за клучна заштита од руската агресија. Воедно, ваквиот чекор би значел исполнување на едно од главните барања на Москва, иако Киев и натаму одбива какво било отстапување територија.
Зеленски изјави дека безбедносните гаранции од САД, европските земји и други партнери би претставувале компромис од украинска страна.
„Членството во НАТО отсекогаш било нашата цел, бидејќи тоа се вистински безбедносни гаранции. Но дел од партнерите во САД и Европа не ја поддржаа таа насока“, изјави Зеленски, одговарајќи на новинарски прашања.
Тој нагласи дека билатерални гаранции од САД, слични на Член 5 од НАТО, како и безбедносна поддршка од европските земји, Канада и Јапонија, би можеле да спречат нова руска инвазија. „Ова е веќе сериозен компромис од наша страна“, додаде Зеленски, истакнувајќи дека гаранциите мора да бидат правно обврзувачки.
Притисок за мировен договор
Украинскиот претседател повтори дека Киев бара „достоинствен мир“ и јасни гаранции дека Русија нема повторно да ја нападне земјата. Во исто време, тој ја обвини Москва дека ја продолжува војната со интензивни напади врз градовите и енергетската инфраструктура на Украина.
Под притисок од американскиот претседател Доналд Трамп за прифаќање мировен договор кој во почетната верзија вклучувал отстапки во корист на Русија, Зеленски порача дека Украина е подготвена за конструктивна дипломатија, но не и за мир по секоја цена.
Американски функционер потврди дека специјалниот пратеник на Трамп, Стив Виткоф, како и Џаред Кушнер, патуваат во Германија на разговори со украинските и европските претставници. Испраќањето на Виткоф, кој претходно водеше контакти и со Москва, се толкува како сигнал дека Вашингтон гледа можност за напредок.
Примирје по сегашните линии
Зеленски изјави дека Украина, САД и европските сојузници разгледуваат план од 20 точки, кој би завршил со договор за примирје. Тој посочи дека Киев не води директни разговори со Русија.
Според Зеленски, примирје по сегашните фронтовски линии би можело да биде „фер опција“. Москва, пак, бара повлекување на украинските сили од делови на Донецк и Луганск кои сè уште се под контрола на Киев.
„На Украина ѝ е потребен мир под достоинствени услови. Следните денови ќе бидат исполнети со интензивна дипломатија и исклучително е важно таа да донесе резултати“, напиша Зеленски на социјалните мрежи.
Во понеделник, германскиот канцелар Фридрих Мерц е домаќин на самит во Берлин со учество на Зеленски и европски лидери, што се смета за уште еден силен сигнал на поддршка од Европа.
„Критичен момент“ за иднината на Украина
Велика Британија, Франција и Германија работат на измена на американскиот мировен предлог, кој според претходни нацрти предвидувал територијални отстапки, откажување од НАТО и ограничување на украинските вооружени сили. Европските сојузници ја оценија ситуацијата како „критичен момент“ за иднината на Украина.
Во меѓувреме, Зеленски предупреди дека последиците од руските напади врз енергетската инфраструктура сè уште се чувствуваат низ земјата. „Стотици илјади луѓе се без струја, греење и вода“, рече тој, додавајќи дека само оваа недела Русија лансирала над 1.500 дронови, речиси 900 наведувани бомби и десетици ракети кон Украина.