Бугарија влезе во светските медиуми… со своите хакирани служби

Инцидентот за наводниот руски GPS напад врз авионот на претседателката на Европската комисија ја стави Бугарија во центарот на меѓународното внимание. Бугарија е главна вест во водечките наслови на светските медиуми, но не со позитивни вести, туку со прашалници за безбедноста и капацитетот на нашите услуги.

Владината прес-служба потврди дека за време на летот имало блокирање на GPS сигналот и дека авионот слетал со помош на резервни системи за навигација на земја. Советот на министри прецизираше дека не е потребно пренасочување и дека безбедноста не е загрозена. Европската комисија, исто така, призна дека имало мешање. Портпаролката на ЕК, Аријана Подеста, изјави дека бугарските власти официјално се сомневаат во Русија за мешање.

Ројтерс објави дека GPS навигацијата на авионот во кој се наоѓаше претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен е избришана над Бугарија, а властите се сомневаат во „отворено мешање“ од страна на Русија. Авионот слета безбедно користејќи хартиени мапи и системи за навигација на земја.

Асошиејтед Прес (АП) извести за GPS лажирање во воздухот, потсетувајќи на слични случаи, вклучително и во балтичките држави, и истакнувајќи ги напорите на ЕУ за зајакнување на одбраната.

Гардијан објави дека авионот кружел над Пловдив еден час без GPS, а европските институции ги опишаа овие акции како систематска кампања на хибридно војување и електронски напади.

Фајненшл тајмс (ФТ) нагласи дека таквото GPS блокирање е цврсто вкоренето во стратегиите за електронско војување и вклучува напади во регионот со години.

Други медиуми како што се Блумберг и Афтенпостен, исто така, го опфатија случајот, споменувајќи ја употребата на хартиени мапи при слетување, сомневањата за Русија и растечката закана од GPS прекини.

Си-Би-Ес њуз, исто така, извести за GPS блокирањето и го нагласи префрлањето на авионот на резервна навигација.

Значењето за службите и имиџот на Бугарија

Овој инцидент фрла сериозна сенка врз бугарските служби. Извршени на национална територија, GPS нападите против делегација на толку високо ниво откриваат недостаток на електронски мониторинг и превентивни капацитети. Ова е особено загрижувачко, бидејќи се однесува на авион со претседателот на Европската комисија.

Што значи ова за бугарските служби и имиџот на земјата:

Празнини во можностите за електронско следење

Случајот покажува ранливост на хибридни напади врз критична инфраструктура, како што е цивилното воздухопловство. Недостатокот на превентивно откривање на GPS пречки фрла сенка врз техничките способности на службите.

Бугарија како ранлива точка

Во моментов, Бугарија се наоѓа во глобалното внимание – не како силен партнер, туку како терен каде што се вршат големи електронски напади без видлив отпор. Ова дава впечаток на „тактички објект“ во домен над кој нема целосна контрола.

Слика и политичка порака

И покрај соодветното управување со ситуацијата – слетување на авион со претседателот на ЕК, реакцијата доаѓа по медиумското известување, а не од подготвеноста на службите. Ова ја доведува во прашање нивната оперативна ефикасност и координација. Во исто време, ЕУ ја користи итноста како аргумент за зголемување на одбраната и поддршката за Украина.

Случајот не е уште еден куриозен наслов – тоа е предупредување. Тоа покажува дека малите земји на периферијата на ЕУ, како што е Бугарија, треба сериозно да ја зајакнат својата електронска отпорност. Ова е шанса да се инвестираат ресурси во превенција, координација и градење доверба во службите што можат да го заштитат имиџот и безбедноста на земјата.

Овој случај не е само технички инцидент, туку симптом на длабоки проблеми во бугарскиот безбедносен систем. Додека светот пишува дека авионот на претседателот на ЕК бил „заслепен“ на небото над Бугарија, нашите служби изгледаат како статисти – реагираат само откако странските медиуми ќе направат врева. Наместо да бидат штит за државата, тие повеќе личат на бирократски апарат зафатен со пишување извештаи што никој не ги чита.

Вистината е едноставна: кога на небото над Бугарија може неказнето да се игра со GPS сигналите на лидер од Брисел, тогаш проблемот не е само технички, туку и системски. И ако нашите служби не можат да го чуваат небото над Пловдив, како можеме да им веруваме дека ќе ја чуваат државата?