Дали светот е на работ на нова војна? Европејците се загрижени, Американците веруваат во армијата, а оваа земја се смета за главна закана

Осум децении по Втората светска војна, Европејците и Американците се повеќе се плашат од можноста за нов глобален конфликт, додека истражувањата покажуваат дека Русија се смета за најголема закана, а важноста на ЕУ и НАТО за зачувување на мирот останува несомнена

Осумдесет години по крајот на Втората светска војна, граѓаните на западноевропските земји и на Соединетите Американски Држави се повеќе веруваат дека во следните десет години може да избие нов, уште поразорен глобален конфликт – а најголемата закана, според повеќето, доаѓа од Русија.

Додека Европа се подготвува да ја одбележи 80-годишнината од победата над фашизмот (ВЕ Ден), новите истражувања на YouGov покажуваат дека мнозинството граѓани во пет европски земји – Велика Британија, Франција, Германија, Италија и Шпанија – веруваат дека многу или прилично веројатно може да избие друга светска војна во следните пет до десет години. Овој став го делат 45 отсто од испитаниците во САД. Поточно, меѓу 41 и 55 отсто од испитаниците од Европа сметаат дека таквото сценарио е можно, а најверојатна причина е ескалацијата на конфликтот со Русија.

Уште поалармантно, меѓу 68 и 76 отсто од испитаниците веруваат дека евентуална војна би вклучила употреба на нуклеарно оружје, додека меѓу 57 отсто и 73 отсто веруваат дека загубите би биле уште поголеми отколку за време на Втората светска војна. Загрижувачки е и тоа што четвртина до речиси половина од анкетираните (25-44 проценти) веруваат дека таков конфликт може да го убие најголемиот дел од светската популација.

Важно е дека Втората светска војна се изучува во училиштата

Повеќето Европејци – од 66 проценти во Италија до 89 проценти во Велика Британија – веруваат дека нивната земја би била директно вклучена во можна војна, но помалку имаат доверба во сопствената војска. Имено, само 16 отсто од Италијанците и 44 отсто од Французите веруваат дека нивната војска би можела ефикасно да ги заштити. За споредба, 71 отсто од Американците веруваат во способностите на американската војска.

Додека Русија се смета за главна причина за потенцијална војна (од 72 отсто на 82 отсто во западноевропските земји и 69 отсто во САД), следната најчесто споменувана закана е исламскиот тероризам. Сепак, значителен број Европејци не ги исклучуваат тензиите со Соединетите Американски Држави како фактор на ризик за мирот на континентот – овој став го делат 58 отсто од Шпанците, 55 отсто од Германците и 53 отсто од Французите.

Во однос на колективната меморија, граѓаните на Франција (72 отсто), Германија (70 отсто) и Велика Британија (66 отсто) велат дека знаат многу или барем нешто за Втората светска војна, додека процентот е најмал во Шпанија (40 отсто), која не учествувала во конфликтот.

Образовниот систем игра важна улога: 77 проценти од Французите велат дека научиле многу за војната на училиште, во споредба со 60 проценти од Германците, 48 проценти од Британците и само 34 проценти од Шпанците. Истражувањето покажува дека младите генерации имале поголем пристап до образование на оваа тема.

И покрај разликите, огромното мнозинство од испитаниците – помеѓу 82 проценти и 90 проценти во Европа и САД – сметаат дека е важно Втората светска војна да продолжи да се изучува во училиштата. Исто така, меѓу 72 и 87 отсто сметаат дека настаните од тој период, како и оние што му претходеле, се актуелни и денес.

Злосторствата слични на нацистичките може да се повторат

Загрижувачки е што значителен број граѓани – од 31 отсто во Шпанија до 52 отсто во САД – веруваат дека „злосторствата како оние што ги изврши нацистичкиот режим во Германија“ може да се повторат во нивните земји за време на нивниот живот. Уште повеќе испитаници (44 до 59 проценти) веруваат дека таквите злосторства би можеле да се случат во друга западноевропска земја, додека 44 до 60 проценти мислат дека тоа е можно во САД – вклучувајќи 52 проценти од самите Американци.

На прашањето кој најмногу придонел за поразот на нацистите, меѓу 40 и 52 отсто од испитаниците од петте земји одговориле дека тоа е Америка, додека меѓу 17 и 28 отсто го навеле Советскиот Сојуз како клучен актер. Во Велика Британија 41 отсто од граѓаните веруваат дека нивната земја ја одиграла главната улога, но оваа перцепција ја делат само 5 до 11 отсто од другите Европејци и Американци.

Интересно е и тоа што 47 отсто од Германците веруваат дека Германија била „премногу оптоварена“ од своето нацистичко минато, што ја спречило порешително да ги решава современите предизвици. Само 24 отсто веруваат дека нивното раководство го постигнало вистинскиот баланс.

По војната, речиси половина од Германците (46 отсто) веруваат дека нивната земја добро се справила со своето минато, што го потврдуваат 49 отсто од Американците и 58 отсто од Британците. Сепак, само 34 отсто од Французите и 30 отсто од Италијанците го делат тоа мислење.

Кога станува збор за зачувување на мирот од 1945 година до денес, мнозинството испитаници (52 отсто-66 отсто) сметаат дека НАТО имал најголемо влијание, додека значителен број (44 отсто-60 отсто) ја препознале и улогата на Обединетите нации. Особено е важно да се истакне дека помеѓу 45 и 56 проценти од Европејците и Американците веруваат дека Европската унија – основана токму со цел да го зачува мирот на континентот – одигра важна улога во спречувањето на нови конфликти.