Товарно вселенско летало пред два дена пристигна на Меѓународната вселенска станица (ISS) за да достави храна, гориво и други резерви за оние што се во него кој моментално е дом на „Експедиција 71“, седумчлен екипаж составен од тројца руски и четворица американски астронаути, а сега и на двајцата астронаути на НАСА, Буч Вилмор и Суни Вилијам, кои се заглавени на станицата поради загриженоста за безбедноста поради капсулата Боинг Старлајнер која требаше да ги однесе дома.
Руското непилотирано вселенско летало Прогрес 89 испорача околу три тони залихи. Ќе остане приклучен приближно шест месеци пред да замине за повторно влегување во атмосферата на Земјата за да го отстрани ѓубрето, соопшти НАСА.
Во меѓувреме, секојдневието на заглавените астронаути на НАСА, Сунита Вилијамс и Бери Вилмор, кои се принудени да останат Меѓународната вселенска станица се без официјален датум за враќање , а деновите ги поминуваат претежно во вреќа за спиење и во неизвесност.
Неисправниот Starliner на Боинг го прошири она што требаше да биде осумдневна мисија за Вилијамс и Вилмор во потенцијални осум месеци висок стрес и неизвесност.
Извештаите сугерираат дека астронаутите живеат во помалку од идеални услови, вклучително и недостаток на соодветни аранжмани за спиење, зголемен психолошки стрес и зголемени здравствени ризици. Секој дополнителен ден што го поминуваат таму им става поголем притисок на нивните тела, бидејќи микрогравитацијата и вселенското зрачење го влошуваат нивното здравје.
Но, и покрај сето ова, претставниците на НАСА смело тврдат дека на астронаутите тоа им се допаѓа на брифингот со новинарите во средата.
„Знам дека ако бев на нивната позиција, ќе бев навистина среќен да бидам таму“, рече Кенет Боверсокс, соработник администратор во Дирекцијата за вселенски операции на мисијата на НАСА.
„Би бил среќен да имам дополнително време на располагање“, рече тој.
Вилијамс и Вилмор требаше да бидат на ISS само осум дена кога лансираа со Starliner на Боинг во јуни, но проблемот со погонскиот систем на леталото значи дека не е безбедно да се откачат и да се вратат дома.
НАСА и Боинг работеа на план за безбедно враќање на астронаутите на Земјата, но нема да имаат одлука до крајот на месецот, изјавија официјални лица на брифингот во средата.
Официјалните лица во моментов ги мерат ризиците од испраќање на Вилијамс и Вилмор дома со неисправниот вселенски брод Starliner наспроти вселенското летало Crew Dragon на SpaceX, кое треба да биде лансирано во септември.
Одењето по рутата на SpaceX би значело дека астронаутите ќе останат на ISS до февруари 2025 година, продолжувајќи ја нивната мисија на осум месеци.
Неочекувано долгиот престој во тесните услови на ISS сигурно ќе го тестира трпението на астронаутите, особено кога станува збор за аранжмани за спиење.
ISS е опремена само со шест приватни комори за спиење, но на бродот веќе имало седум астронаути кога пристигнале Вилијамс и Вилмор, објави Тајм.
Тоа значи дека тројца од нив се оставени без соодветни простори за спиење. Вилијамс и еден од астронаутите кои веќе беа на станицата спијат во помалку софистицирани соби за спиење наречени Crew Alternate Sleep Accommodations (CASA).
Но, Вилмор е принуден да кампува во вреќа за спиење во модулот Кибо на Јапонската вселенска агенција.
„Буч ќе мора малку да грубо“, му рече Вилијамс на уредникот на „Тајм“, Џефри Клугер, кој разговараше со астронаутите во мај кога мислеа дека ќе ги издржат овие услови само околу една недела.
Вилијамс, исто така, изрази одредена непријатност поради недостаток на тушеви на ISS за време на интервјуто со Друштвото на жени инженери на 8 август.
„Се разбира, немаме тушеви овде“, рече таа. „Можеби ќе се подготвев малку подобро за тоа“. Таа додаде дека на ISS може да ја мие косата само двапати неделно.
Мали неволји како овие може да натежат на астронаутите кои поминуваат долго време на ISS, па дури и може да предизвикаат психолошки предизвици.
Во симулирани вселенски мисии, некои го доживуваат „феноменот на третата четвртина“ – пад во мотивацијата се случува кога астронаутите сфаќаат дека времето што им останува во нивната ситуација е онолку колку што веќе го преживеале. Ова може да направи да се чувствуваат раздразливо, напнато и немотивирано.
И покрај сите овие предизвици, претставници на НАСА велат дека Вилијамс и Вилмор одлично се забавуваат таму – засега. Тие уживаат во околината, „јадат таа одлична вселенска храна“ и можат да гледаат низ прозорецот, рече Боверсокс за време на брифингот. „Знам дека тие го прават најдоброто од ова време, но сигурен сум дека се желни за одлука исто како и ние другите“, додаде тој.
Но, дури и ако астронаутите имаат храбро лице, нивните тела страдаат од суровите услови на летот во вселената.
Многу студии покажаа дека долгите стинтови во вселената може да предизвикаат губење на коскената густина, мускулна атрофија, интензивна изложеност на радијација, проблеми со видот и други значајни здравствени проблеми.
Осум месеци не би биле најдолгото време што еден астронаут некогаш го поминал на ISS.
Но, со секој изминат ден, Вилијамс и Вилмор се изложени на поголем ризик од развој на рак, остеопороза и болести кои можат да бидат резултат на долготрајни вселенски летови.
Во моментов, НАСА и Боинг не се поблиску до враќање на астронаутите дома, туку работат на идентификување на најбезбедната стратегија за враќање.
(Фото: НАСА)