Skip to content
Стогодишната куќа на Бектешовци во Прилеп — бела, тивка и полна со дамнешни спомени — денес ја раскажува својата приказна преку Донка Илиоска, правнука на градителот Петар Бектеш. Изградена пред 102 години, со „две илјади наполеони“, како што се кажувало некогаш, оваа куќа не е само архитектонско наследство, туку сведоштво за животот на едно прилепско семејство кое поминало низ војни, национализации и променливи времиња.
Донка раскажува дека куќата ја чекала и пред нејзиното раѓање. „Во куќава сум изгледана, ама не сум родена“, вели таа, со тивка болка кога се сеќава како во 1948 година домот им бил одземен со национализација. Петар Бектеш, нејзиниот дедо кој ја изградил, живеел доволно долго да го пречека најтешкиот момент — да гледа како неговиот дом преминува во туѓи раце.
Семејството било принудено да се пресели во визбата. „Таму живеевме сите – дедо ми, баба ми, јас и брат ми… Во визбата и баба ми Донка почина, по која јас го носам името“, вели таа.
Полека, со години, домот повторно им се враќал — соба по соба, кат по кат. Горните простории некогаш биле музички училници по виолина и труба. Во салоните се славеле Велигдени и именденски гозби. Гостите влегувале преку големите двојни врати, а огледалата во салата ја мамеле публиката — сите си велеле „Добар ден“ сами на себе, мислејќи дека поздравуваат други луѓе.
„Сè беше пребогато“, кажува Донка. „Два салони, врати што се отвораа на сите страни, ѕидови што тогаш не постоеле… Јас овде растев.“
Во куќата и денес стојат дел од старите предмети — канапеи „по старско“, првиот фрижидер во маалото, слики што Петар ги донел од Америка. „Едната – каде што тргнал Колумбо, другата – каде што стасал“, се сеќава таа.
Во една од собите се чуваат старите мусандри, полни со приказни: јоргани, постели, ковчези. За Донка, најголемата гордост била што учениците од училиште каде што учела и таа секоја година доаѓале да ја цртаат токму „нивната“ куќа – симболот на маалото.
Но времето, како и секогаш, си го бара своето. „Откако останав сама, тешко е да се одржува оваа куќа“, признава Донка. Орнаментите на кровот, камените украсни, делови од фасадата… многу од нив недостасуваат. Забот на времето си го прави своето. Толку е впечатлива што луѓето кои поминуваат често се крстат мислејќи дека е црква.
„Би било убаво министерството да ја заштити наново… да не пропаѓа,“ вели таа, со поглед што веќе ја кажува целата грижа и љубов.
Аманетот што го остава е едноставен: куќата да продолжи да живее, дури и ако никој не живее во неа.
Да ја чуваат нејзините деца, внуци, правнуци – или барем некој од фамилијата што ќе ја сака.
Зашто ова не е само куќа.
Ова е дом што памети многу генерации . Куќата на Бектешовци можеби веќе не е дом полн со луѓе.
Но е дом полн со живот.
Со таги и радости што само ѕидовите ги знаат.
Со чекори што одамна ги нема, но сè уште се слушаат.
Со љубов што не се заборава.
Ова е куќа што не се предава.
И куќа што живее додека има кој да ја раскажува.
