Европската Унија мора да ја зајакне соработката со земјите што не се членки со цел да се подобри протокот на товарен железнички сообраќај. Ова е едно од барањата што Заедницата на европски железнички и инфраструктурни компании (ЦЕР) ги објави во својот последен документ за позицијата за најавената Стратегија на ЕУ за пристаништа.
Подобрувањето на железничката соработка со трети земји би можело да овозможи движење на поголеми количини товар преку стратешките пристаништа, истакнува ЦЕР во документ објавен на крајот на јуни.
Дополнително, како важна мерка за ефикасна дистрибуција на стоки од пристаништата, ЦЕР го споменува развојот на интермодални терминали долж европските транспортни коридори, а меѓу најважните е коридорот Западен Балкан-Источен Медитеран.
„Ништо без железници“
Во јануари минатата година, Европскиот парламент повика на усвојување на единствена стратегија за пристаништата, а се очекува Европската комисија да ја објави во 2025 година. ЦЕР го поздравува ваквиот пристап и во својот став ја нагласува клучната улога на железниците во поврзувањето на пристаништата, особено комбинираниот транспорт, возовите и транспортот со еден вагон.
Губиме милиони евра годишно поради чекање на границите: Како камионите можат да чекаат помалку и да ја намалат документацијата?
Се нагласува дека пристаништата мора да бидат во центарот на модерен, мултимодален и климатски отпорен логистички систем – и мора да биде интегриран со железниците.
Сепак, интеграцијата на железницата во пристанишните операции значително варира низ Европската Унија.
„И покрај своите предности, уделот на железничкиот сообраќај останува низок во многу европски пристаништа. За железницата целосно да се искористи и за цивилен и за воен транспорт, таа мора да стане клучен дел од европската стратегија за пристаништата. Оваа стратегија треба да постави јасни мерки за зголемување на пазарниот удел на железницата во пристаништата на најмалку 30%“, се нагласува во документот.
Мерки за подобрување
ЦЕР повикува на инвестиции во железничката инфраструктура во пристаништата, вклучувајќи 740 метри долги товарни пруги, потоа дигитализирано управување со пругите и развој на капацитети за директен претовар на товар од брод до воз. Исто така, тој верува дека планирањето на железницата мора да го следи проширувањето на пристаништата, со цел да се избегнат идните тесни грла во сообраќајот.

Важен аспект на целосното искористување на пристаништето е постоењето на солидни врски со внатрешноста. Поради оваа причина, европската железничка заедница повикува на забрзан развој на Европските транспортни коридори (ЕТК), како и проширување на инфраструктурата за комбиниран транспорт по тие рути.
Предложени мерки за подобрување на железничкиот сообраќај во пристаништата на ЕУ:
-Инвестиции во железничката инфраструктура во пристаништата, вклучувајќи 740 метри долги пруги, дигитално управување со пругите и директен пренос на товар од брод до воз;
-Усогласување на планирањето на железницата со проширувањето на капацитетите на пристаништата, за да се избегнат тесни грла во иднина;
-Побрза реализација на европските транспортни коридори, за подобро поврзување на пристаништето со внатрешноста;
-Развој на железнички и патни терминали по должината на коридорот, за поефикасен транспорт;
-Зајакнување на соработката со трети земји, особено кога пристапот до пристаништата се одвива преку територии надвор од ЕУ;
Намалување на трошоците за железнички транспорт во пристаништата, преку зголемена конкуренција и целна финансиска поддршка (на пр. за маневрирање и претовар);
Ревизија на Директивата за комбиниран транспорт, за поголема поддршка на интермодалниот транспорт и модалното префрлање од патен на железнички транспорт.
Трети земји – фактор што мора да се земе предвид
Транспортните коридори се протегаат надвор од границите на ЕУ, поради што е пожелна соработката со земјите што не се членки, наведува ЦЕР во своите предложени мерки.
Некои стратешки важни пристаништа, без разлика дали се наоѓаат надвор од територијата на ЕУ или имаат пристапни патишта преку земји надвор од ЕУ, се клучни за европските транспортни коридори. Европската Унија треба да ја зголеми координацијата со трети земји и да обезбеди значителни средства за подобрување на железничкиот транспорт до и од пристаништата.
ЦЕР особено го погодува турскиот Текирдаг, како и грчките пристаништа Солун и Пиреја. Текирдаг се поврзува со коридорот Западен Балкан-Источен Медитеран и Балтичкото Море-Црното Море-Егејското Море.
Земјите надвор од ЕУ се споменуваат и како многу важни во контекст на развојот на интермодални терминали.
„Постоечката инфраструктура на железничките и патните терминали долж европските транспортни коридори е клучна за областа пренос на стока од прекуокеанските пристаништа. Нови или проширени интермодални терминали се особено потребни на коридорите Скандинавија-Медитеран, Западен Балкан-Источен Медитеран и Рајна-Дунав, со цел да се справи со зголемениот обем на сообраќај од овие пристаништа“, се истакнува во извештајот.