Мицкоски на брифинг кажа дека чека центри на моќ

Владата ја турка Реформската агенда, но политичкиот дел од „домашната задача“ – уставните измени – останува нерешен без јасни гаранции од ЕУ и Софија. Премиерот Христијан Мицкоски на брифинг со новинари порача дека по средбата на претседателот на Европскиот совет Антонио Кошта во Софија очекува придвижување кон обезбедување гаранции дека уставните измени ќе бидат последното барање на патот кон членство. Според него, за тоа „е потребна малку поробустна акција од друг центар на моќ“, со индикација дека од една од водечките земји во ЕУ се очекува поактивна улога по Нова година.

Во истиот тон, Мицкоски за медиумите прецизираше дека на почетокот на 2026 година очекува конкретно придвижување за гаранциите – но додаде дека за реализација ќе биде потребен притисок од „посилна страна“. Паралелно, тој нагласи дека Реформската агенда се спроведува со номинирани претставници од институциите и координација со Европската комисија, додека дел од правосудните закони одат на јавни консултации.

Суштинската дилема, меѓутоа, останува непроменета: каков формат на гаранции би ја убедил Скопје дека следен пакет билатерални условувања нема да се појави по уставните измени? Барањето за „поробустна акција“ имплицира дека класичните декларативни уверувања не се доволни и дека е потребен појасен политички или правен механизам – било преку формална изјава на Европскиот совет, заеднички документ со клучни земји-членки или силно посредништво што ќе ја стави темата во поширок европски контекст. Додека ЕУ стандардно избегнува „тврдни“ гаранции поради суверенитетот на земјите-членки, македонската страна, судејќи по изјавите, бара појасни обврзувања за да ја намали домашната политичка цена.

Во меѓувреме, Владата отвора и внатрешни фронтови: скепса кон зголемувањата на платите во правосудството и идеја за пообемни буџетски промени, со оцена дека системот мора да испорача резултати за да оправда повисоки трошоци. Ако реформскиот ритам остане врзан за консултации со Брисел пред секој чекор, процесот ќе биде поспор – но со потенцијално помал ризик од накнадни забелешки. Прашањето е дали политичката динамика околу спорот со Бугарија ќе дозволи ваков технократски темпо.

Пораката од денешните настапи може да се сведе на три точки: реформите продолжуваат, гаранциите за уставните измени се услов за политички исчекор, а за движење напред ќе биде потребна интервенција од „центар на моќ“ во рамки на ЕУ. Во превод – домашната работа се прави, но за да се затвори најтешката лекција ќе треба и издржливост во Скопје, и јасен сигнал од европските партнери.