Кога системот ATLAS во Чиле го „улови“ објектот 31/ATLAS на 1 јули, телескопите забележаа тело брзо колку куршум – околу 225 000 км/ч – како минува низ внатрешноста на Сончевиот систем. НАСА првично го означи како ретка, хипербрза комета со меѓуѕвездно потекло: трет таков гостин по -ʻOumuamua (2017) и 2I/Борисов (2019).
Но Харвардскиот астрофизичар Ави Лоеб, познат по тезата дека ʻOumuamua можеби бил вештачки објект, во нов труд оди чекор подалеку: 31/ATLAS би можел да биде „технолошки артефакт со активна интелигенција“, дури и сонда што ја набљудува Земјата со непознати намери.
Што го храни сомнежот?
- Чудно забрзување – телото манифестира мало „не-гравитациско“ забрзување, но без видливо исфрлање на гасови какво што се очекува кај типична комета.
- Ретроградна орбита со ниска инклинација – траекторијата му овозможува да ѝ се приближи на Земјата речиси без препреки, а истовремено го отежнува испраќањето сонди за пресретнување.
- Тесни прелети – симулациите покажуваат дека со веројатност помала од 0,005 % 31/ATLAS „случајно“ ќе минеше блиску до Венера, Марс и Јупитер – планети клучни за астрометриски мерења.
Научната група на Лоеб дури ја спомнува хипотезата „Темна шума“, според која развиени цивилизации можат претпазливо да ги елиминираат потенцијалните закани наместо да воспоставуваат контакт.
Скепса од традиционалната астрономија
Многу астрономи остануваат резервирани. „Досега немаме докази за вештачко управување – неопходни се спектроскопски потписи или радиосигнали,“ вели д-р Меган Бликер од Принстон. НАСА во кусо соопштение подвлече дека „објектот се однесува во рамките на очекуваното за едно исклучително динамичено кометно јадро“ и најави продолжување на оптичките и радиоинтерферометриски набљудувања.
Следниот клучен датум
На 29 октомври 31/ATLAS ќе го има својот „перихел“ – најблиска точка до Сонцето – кога привремено ќе излезе од видното поле на земјините опсерватории. Неколку меѓународни телескопи, вклучително и „Џејмс Веб“, разгледуваат можност за инфрацрвени снимки штом објектот повторно се појави.
Дали 31/ATLAS е уште една необична комета или „ѕвездена сонда“ останува тема на расправи, но астрономската заедница е согласна во едно: ретките меѓуѕвездни посетители се научен рудник, а секоја необјаснета аномалија заслужува внимателна проверка наместо сензација. До тогаш науката – и јавноста – ќе чекаат нови податоци.