Skip to content
Градоначалникот на Охрид, д-р Кирил Пецаков, стоматолог по професија и кадар на ВМРО-ДПМНЕ, е роден во 1985 година и на функцијата е од 2021 година, по краток ангажман како советник и пратеник. По преземањето на градот, Пецаков најави „поблиска соработка“ со УНЕСКО, но и потенцираше дека спроведувањето на препораките бара финансии и институционална логистика што „Охрид сам не може да ги обезбеди“. Во меѓувреме, Охридскиот регион остана под силна лупа: години наназад УНЕСКО предупредува за урбанизација на брегот, дивоградби, празнини во просторно планирање и загадување на езерото.
Во 2025, Светскиот комитет на УНЕСКО констатира дека се исполнети условите Охрид да биде впишан на Листата на светско наследство во опасност, но наместо моментално впишување ѝ даде на земјата уште време за корективни мерки со рок до 2026. Барањата се јасни: итен мораториум на измените на деталните урбанистички планови сè додека не се изработи стратешка еколошка оценка; регистрирање, процена и санкции за бесправните градби (вклучително и отстранување); комплетни студии и алтернативни решенија за Коридор 8 (и патен и железнички), пред да се донесат какви било неповратни одлуки. Посебно се посочуваат жариштата како Студенчишкото Блато, пренасочувањето на Сатеска и критичните точки на отпадни води кај Грашница и Радожда. Владата по одлуката порача дека статусот е „задржан“, најавувајќи засилено спроведување на препораките и акции за рушење нелегални конструкции покрај езерото.
Реалноста на терен е понијансирана. Делови од крајбрежните плажи беа отстранувани и пред мандатот на Пецаков, но регистарот на дивоградби, одлуките за нив и фактичкото спроведување останаа бавни и селективни. Локалната власт често укажува дека секоја препорака носи и сериозен трошок, додека граѓанските организации алармираат за нови интервенции токму во најчувствителните зони, меѓу нив и Студенчишкото Блато. Во игра се и големите инфраструктурни идеи — автопатот и железницата на Коридор 8 — но УНЕСКО бара префизибилити, целосни проценки на влијание (вклучително и кумулативни ефекти) и нивна меѓународна ревизија пред воопшто да се копа, како и стопирање на секој развоен зафат во предвидените коридори додека траат проценките.
Политичките поени околу Охрид се собираат лесно; вистински резултати се постигнуваат бавно. Дел од локалното раководство зборува за „успешна дипломатија“ и „задржан статус“, но истиот документ на УНЕСКО недвосмислено бара одлучни, мерливи дејствија — уредени планови, јасни одлуки за дивоградбите, санација на отпадните води и реална заштита на блатните екосистеми. Тоа ја става конкретната работа директно пред масата на градоначалникот Пецаков, во координација со централната власт и со соседна Албанија. Охрид не е само политичка арена туку милениумско природно и културно наследство; прашањето е не дали ќе добиеме уште еден „рок“, туку дали во мандат ќе се испорачаат чекори што трајно ќе го сочуваат езерото. И одговорот на тоа прашање ќе определи дали утрешните наслови ќе гласат „спасено наследство“ или „наследство во опасност“.
