Skip to content
Дали животните можат рано да детектираат земјотреси?
Се појавија видеа од животни кои се однесуваат чудно пред разорниот земјотрес што ги погоди Турција и Сирија минатата недела.
Се чини дека снимката покажува кучиња како лаат и птици како нередовно летаат пред трагедијата, во која загинаа повеќе од 33.000 луѓе.
Луѓето често пријавуваат абнормално однесување на животните што доведува до тремор на земјата.
Но, дали постои некоја наука зад ова „шесто сетило“ – и што вели истражувањето?
Дали животните детектирале земјотреси рано во минатото?
Секоја година во светот се случуваат околу 500.000 забележани земјотреси, од кои приближно 100 предизвикуваат штета. Сеизмолозите немаат начин да знаат точно кога и каде ќе се случи следниот земјотрес, така што потенцијалот животните да бидат системи за рано предупредување е интересен.
Но, идејата дека животните можат да предвидат потреси на земјата не е нова. Во 373 п.н.е., римскиот автор Елиан напишал за тоа како змиите, глувците и инсектите избегале од градот Хелик пред да биде уништен од земјотрес.
Неодамна во 1975 година, змиите во хибернација го напуштија кинескиот град Хаиченг пред земјотресот со јачина од 7,3 степени. Во 2016 година, илјадници птици полетаа пред земјотресот да ја погоди Оклахома.
Животните може да почувствуваат земјотрес неколку секунди порано
Науката сугерира дека животните може да ги почувствуваат почетните потреси неколку секунди или минути порано.
Кога ќе се случи земјотрес, сеизмичките бранови излегуваат од епицентарот на потресот.
Примарните бранови – првите бранови што се чувствуваат се помали и во голема мера остануваат неоткриени од луѓето. Тие претходат на посилни секундарни бранови, кои можат да ја затресат земјата и да урнат згради.
Животните – кои имаат поакутни сетила за слух и мирис од луѓето – може да ги почувствуваат овие секунди или минути пред луѓето.
Слоновите и птиците, на пример, би можеле да ги почувствуваат нискофреквентните звучни бранови и вибрациите од слабите потреси. Додека глодарите можат да ги слушнат звуците со висока фреквенција што произлегуваат од кршењето на карпите.
Малку е веројатно дека животните можат да ги почувствуваат земјотресите далеку однапред
Но, дали животните може да почувствуваат земјотреси доволно рано за да дејствуваат како систем за „рано предупредување“?
Истражувањата покажуваат дека тоа е малку веројатно.
Преглед на Билтенот на Сеизмолошкото друштво на Америка од 2018 година испитуваше 180 претходни студии и откри дека корелацијата помеѓу однесувањето на животните и потресите од земјотресот е во голема мера анегдотска.
-Студијата јасно покажува силни слабости или дури и недостатоци во многу од објавените извештаи за можното ненормално однесување на животните, напишаа авторите.
Последователните истражувања беа повеќе ветувачки.
Во 2020 година, истражувачите од Институтот за однесување на животните Макс Планк ги снимиле движењата на животните на фармата во северна Италија во текот на неколку месеци.
Тие откриле дека животните биле невообичаено вознемирени во часовите пред земјотресите.
-Профилите на движење на различни животински видови во различни региони би можеле да дадат индиции во однос на местото и времето на претстојниот земјотрес, напишаа истражувачите.
Извор: Еуроњуз
Подготви: А. Р. (Фронтлајн)
