Skip to content
Претседателот на Турција, Таип Реџеп Ердоган вчера ја заврши посетата на Србија, а теми на разговорот со претседателот на Србија, Александар Вучиќ беа актуелните геополитички предизвици, како војната во Украина и конфликтите на Блискиот Исток. односно конфликтите во Газа и Либан.
Ердоган и Израел и Блиски Исток
Двајцата лидери ја истакнаа меѓусебната поддршка за територијалниот интегритет на Украина, а Реџеп Таип Ердоган продолжи со критиките кон Израел, нагласувајќи дека меѓународната заедница треба да го признае, како што вели, масакрот во Појасот Газа, пишува денесека Еуроњуз Србија.
„Навистина е крајно време да се запрат нападите на Израел кои го уништуваат достоинството на човечката раса“, рече турскиот претседател и ги повика земјите да соберат храброст и официјално да ја признаат Палестина како независна држава.
Се поставува прашањето дали тоа што Ердоган го кажува за Израел е прашање на реторика или сериозен пресврт и обид на Ердоган да влијае на настаните на Блискиот Исток.
Драгослав Рашета од организацијата „Нов трет пат“ изјави за Еуроњуз Србија дека верува оти тоа е карактерна особина на Ердоган, за кој рече дека секогаш сакал да биде посредник, посредник во повеќето светски спорови.
„Многу пати ја искажал таа нота и желба, но досега не бил успешен. Така, мислам дека тука се работи за реторика“, рече Рашета.
Запрашан за односите меѓу Турција и Израел, Рашета вели дека тие се на нагорна патека, односно изминативе 5-6 години и дека во економската соработка, па и воена.
„Тие најдоа заеднички јазик, иако реториката остана огнена и на двете страни. Меѓутоа, сега има нормална парализа на тие односи. Нетанјаху го напаѓа Ердоган, Ердоган го напаѓа Нетанјаху, постојано нарекувајќи го Хитлер на 21 век и не верувам дека овие односи наскоро ќе бидат обновени“, рече Рашета за Еуроњуз Србија.
Долгогодишниот дописник на Танјуг од Турција, Воислав Лалиќ, за Еуроњуз Србија вели дека Ердоган за време на посетата на Белград и за она што го кажал за конфликтот на Блискиот исток, со понизок тон го искажал она што обично го мисли.
“Тој решително застана зад Палестинците во Газа. И сето тоа се случи во моментот кога тој требаше да го посети Израел. Веројатно е дека односите меѓу Нетанјаху и Ердоган се нарушени до крај. Имаше толку сериозни обвинувања дека е невозможно е да се најде заеднички јазик во некаква идна соработка, а Ердоган сега гледа колку може да иницира, бидејќи не може да се наметне како посредник, иако се обиде на почетокот, во преговорите меѓу Палестинците и Израел. Ердоган сега се обидува да изврши притисок врз Израел преку другите исламски земји, но засега, како што можеме да видиме, тие односи се прилично нарушени, барем додека оваа група во Тел Авив е на власт“, рече Лалиќ.
Ердоган и БРИКС
Посетата на Ердоган на Србија е дел од, како што наведуваат медиумите, дипломатскиот маратон, кој ќе продолжи кон крајот на октомври во рускиот град Казан на 16-от самит на БРИКС. Имаше спротивставени информации за желбата на Турција да се приклучи на БРИКС.
Рашета вели дека БРИКС повеќе служи како глорификуван форум како што беше во изминатите 17 години, каде што светските лидери кои се малку наклонети кон авторитарни тенденции имаат можност да го изразат своето незадоволство од глобалното враќање на Западот и нивните одлуки.
„Но, кога гледаме, во основа, од првиот самит што се одржа во Русија во 2007 година, првата тема беше како ќе го замениме доларот. Седумнаесет години подоцна, темата сè уште е како ќе го замениме тој долар. Кога гледаме на Блискиот Исток, имате еден член на БРИКС, Саудиска Арабија, кој помага во соборувањето на проектилите. Не верувам дека Ердоган навистина ќе превагне кон приклучувањето кон БРИКС, туку повеќе гледа како да го искористи како, да речеме, лост во понатамошните преговори со Западот“, рече Рашета.
Лалиќ наведува дека е интересно што порано, кога беше најавен состанокот на БРИКС, Турција дури можеше да види информација дека Анкара официјално ќе поднесе барање за приклучување кон БРИКС, што сега не се споменува.
„Значи, прашањето е како ќе заврши бидејќи тоа би значело тотално нарушување на односите со другата страна. А Ердоган без разлика што е реторичар, без разлика што знае да удри по масата со рака, знае да се грижи за своите интереси и за интересите на својата земја“, смета Лалиќ.
На прашањето на Еуроњуз Србија дали е реален влезот на Турција во БРИКС и која би била логиката, политичкиот аналитичар Онур Ерим вели дека станува збор за прашање од милион долари.
„Сите размислуваат за тоа, имаше многу дискусии за тоа, имаше многу шпекулации дека Турција можеби дури и сака да се приклучи на БРИКС, но ако се погледне моменталниот состав на БРИКС и влијанието што го има БРИКС, тоа е многу разновидна група на земји Ако се вратиме 30 или 40 години наназад во минатото, тоа повеќе не е Студената војна, Истокот и Западот, па вие треба да одлучите на која страна сте“, изјави тој за Euronews Србија.
Според него, во БРИКС има разновидна и добро интегрирана група земји.
„Тешко ми е да коментирам или да погодам што ќе направи Турција. Меѓутоа, ако Турција одлучи да аплицира за членство во БРИКС, сигурен сум дека тоа нема да биде среќен, туку изненадувачки ден за сојузниците на Турција во НАТО. Мислам дека ќе треба да коментирам за тоа, ако и кога тоа се случи, не сум сигурен дали тоа воопшто ќе се случи, но би бил изненаден доколку Турција поднесе понуда за приклучување кон БРИКС. Внимателен сум и чекам да видам што ќе се случи“, рече тој во анализата на Еуроњуз Србија за посетата на Ердоган на Белград и регионот и за пораките што тој ги испрато
