Фајненшенел Тајмс: Путин ќе зажали што го провоцира НАТО

Фајненшенел Тајмс оценува дека Путин ќе зажали што го провоцира НАТО веќе со недели со предизвикување проблеми по должината на источната граница на НАТО.

Најновата провокација – руски борбени авиони влегоа во естонскиот воздушен простор, само неколку дена откако бран беспилотни летала беше испратен над Полска. Сето ова се смета за тест за отпорноста и единството на Организацијата на Северноатлантскиот договор. Додека официјалниот став на НАТО останува цврст – бранејќи го секој сантиметар од својата територија – најновите упади откриваат растечки тензии, но и прашања за способноста на западниот блок да одговори на организиран начин.

Во воената база Тапа, само на еден камен фрлање од руската граница, присуството на британски, француски и естонски војници сугерира обединет фронт. Оклопни возила „Челенџер 2“, артилериски системи „Арчер“ и возила „Грифон“ – средството за одвраќање е многу реално. Но, зад ова распоредување, воените аналитичари веруваат дека Кремљ претпочита постепени и двосмислени провокации пред фронтален напад. Целта би била да се тестира одговорот на НАТО, да се идентификуваат потенцијалните слабости и – пред сè – да се посее сомнеж кај членовите на алијансата, пишува Гидеон Рахман во „Фајненшл тајмс“.

Соочен со овие прекршувања, НАТО го разгледува својот одговор. Некои, особено во Источна Европа, се залагаат за соборување на руски авиони што влегле во просторот на алијансата, додека други – главно во Соединетите Американски Држави – го сметаат ова за премногу ризично. Ова двоумење отвора врата за ескалација на руските провокации: копнени упади под изговор за заштита на малцинство, беспилотни летала, хибриден притисок – арсеналот на Путин е огромен. Политички, Кремљ се обидува да покаже дека Член 5 – познатиот принцип на колективна одбрана – всушност е илузија.

Во оваа стратегија, американското повлекување очигледно игра централна улога. Со 40% од воените средства на НАТО во Европа, присуството на Соединетите Американски Држави обезбедува одредена рамнотежа. Но, со Доналд Трамп во Белата куќа, прашањето за американскиот одговор на директна агресија останува неодговорено. Балтичките сојузници, лукави и загрижени, тешко веруваат дека трансатлантската солидарност е дадена. Во Вашингтон, Естонија и Латвија се критикувани за нивниот „радикализам“ против Путин, додека ја потврдуваат својата желба да бранат „секој сантиметар од територијата на НАТО“. Во главните градови на Централна Европа, постојат отворени прашања за оваа американска гаранција. Оваа стратешка двосмисленост не е единствена за НАТО – Русите мора да се справат и со непредвидливоста на Трамп, способна да изненади секого во дипломатски или воен конфликт. Неговата неодамнешна одлука да одобри кампања за бомбардирање против Иран ја илустрира неконтролираната природа на американската моќ во 2025 година. Европејците, од своја страна, се чини дека се поконзистентни во својата желба да ја сопрат Москва, додека изразуваат сомнежи за можноста за војна со Русија без американска поддршка. Создавањето „сили за смирување“ – европска армија што би можела да биде распоредена во Украина – останува многу теоретско без материјалниот и човечкиот придонес на Соединетите Држави. Во исто време, Русија го одржува својот воен апарат, го зголемува бројот на нуклеарни вежби (со Белорусија) и продолжува да размислува за намалување на прагот за употреба на нуклеарно оружје.

Со нападот врз Полска, Русија го тестира НАТО ослабен од американското повлекување. За балтичките држави и Полска, агресивноста на нивниот руски сосед се перцепира како напад врз нивната територијална безбедност, но и врз безбедноста на нивните граѓани. Одговорите на Западот – помеѓу заострување на санкциите и засилување на воените мерки – имаат за цел да ја одвратат Москва без да ја преминат точката од која нема враќање. Колку долго?