Драматично уапсени осомничени за кражбата во Лувр

Француската полиција уапси двајца осомничени за спектакуларната кражба на кралски накит од Лувр, кражба што ја потресе Франција и културниот свет. Уапсените, мажи од париското предградие Сен-Сен-Дени, се во триесеттите години и биле веќе познати на полицијата. Еден од нив бил приведен на аеродромот „Шарл де Гол“ додека се обидувал да се качи на лет кон Алжир, а другиот бил фатен во поширокото подрачје на Париз. Државното обвинителство во Париз потврди дека тие се сомничат за организиран грабеж и криминално здружување. За крадењето се води посебна постапка за „кражба во банда“ и „учество во криминална организација“. Властите велат дека приведувањата се првиот вистински пробив во истрагата, но дел од доказите сè уште се обработуваат, вклучително и ДНК траги од шлем и ракавица пронајдени по бегството.

Грабежот се случил на 19 октомври околу 9:30 часот наутро, буквално пред очи на посетителите. Четворица маскирани сторители пристигнале со камион опремен со подвижна платформа и товарен лифт, се кренале до балкон кон Сена кај Галеријата Аполон, пресекле прозорец со електрични сечила и влегле внатре. Тие директно ги таргетирале витрините со дел од француските крунски драгоцености – огрлици со скапоцени камења, дијадеми, крунски украси поврзани со Наполеон и со француските императорки – со проценета вредност околу 88 милиони евра (околу 100 милиони долари). Целата операција траела седум до осум минути, од кои внатре во музејот поминале само четири минути. Потоа излегле по истиот пат, ја симнале пленот со платформата и избегале на два скутери (во некои извештаи моторцикли) што ги чекале долу. Еден скапоцен предмет – круната за која се верува дека ѝ припаѓала на императорката Евгенија – бил пронајден оштетен надвор од музејот, што значи дека крадците најверојатно ја испуштиле во трка.

Следуваше лов кој Франција одамна не го видела за културно злосторство. За случајот беа активирани специјализираната париска единица за сузбивање разбојништва и канцеларијата што се бори против криумчарење на културни добра. Полицијата прегледува огромно количество безбедносни снимки од областа околу Лувр и патиштата за излез од центарот на Париз, а ангажирани се неколку десетици до над сто истражители. Истражителите велат дека сторителите делувале професионално и однапред ја знаеле мапата на објектот. Француските медиуми објавија дека дел од тимот носел рефлектирачки работни елеци и се движел како техничка екипа, што сугерира подготовка и извидување. Постои и сомнеж дека групата имала помош од внатре, односно комуникација со лице поврзано со безбедноста на објектот, но тоа во овој момент не е формално потврдено. Полицијата и натаму бара уште две лица кои се сметаат за директно вклучени во бегството и логистиката.

Кражбата ја оголи најголемата болка на Лувр – безбедноста на историскиот дворец. Според информациите објавени во Франција, во делот на палатата каде се наоѓа Галеријата Аполон немало покриеност со камери во секоја просторија, а надворешниот агол каде бил пресечен прозорецот немал камера што гледа токму во тој правец. Министерот за правда јавно призна дека протоколите не успеале и предупреди дека овој провалник ѝ нанел „ужасна слика“ на земјата. Парижкото обвинителство е бесно поради протекување информации за апсењата во медиумите, стравувајќи дека тоа може да им даде предупредување на оние кои сè уште се во бегство. По скандалот, музејот дискретно префрли дел од највредниот накит во подземни трезори на Банката на Франција, сместени околу 27 метри под земја, таму каде што централната банка ги чува и резервите злато. Француските власти најавија засилени контроли во сите големи културни институции.

Зошто оваа приказна е толку голема? Лувр веќе доживеал историски кражби – најпозната е исчезнувањето на „Мона Лиза“ во 1911 година – но ваков напад врз крунски драгоцености во живо време, сред бел ден, за неколку минути, е речиси без преседан. Украдените парчиња не се обичен луксуз, туку дел од француската државна меморија: дијадеми, огрлици со смарагди и сини камења, накит поврзан со Наполеон и со француските императорки, симболи кои се третираат не само како скапоценост туку како национално наследство. Француските власти дури предупредија дека ако групата не се фати брзо, постои ризик накитот да биде раскорнат, растопен, препродаден парче по парче на црниот пазар и засекогаш да исчезне како културно добро. Оваа закана е дел од причината зошто прогонувањето на групата стана прашање од државен престиж.

Зачлени се на нашиот е-билтен