Skip to content
Новиот дански предлог за таканаречена контрола на разговорите воведува доброволно скенирање на пораките во законодавството на ЕУ, но експертите предупредуваат дека анонимноста, приватноста и слободата на комуникација би можеле да исчезнат. Критичарите тврдат дека три клучни прашања остануваат нерешени.
Данска претстави ажурирана верзија на европскиот план за таканаречена „контрола на разговорите“, која преминува на „доброволно“ скенирање на пораките.
Сепак, поранешниот член на Европскиот парламент Патрик Брејер предупредува дека новиот предлог сè уште ја заобиколува судската заштита што ја бара Парламентот, за да се забрани користењето на апликации за пораки од страна на лица под 16 години и ефикасно да се укине анонимната комуникација.
Еден од најпознатите европски активисти за приватност, поранешниот европратеник Патрик Брејер, минатиот четврток напиша дека Данска го променила предлогот на ЕУ за контрола на разговорите, одлучувајќи да воведе доброволно пребарување на приватни пораки за да открие чувствителна содржина, наместо општи задолжителни контроли.
„Наместо задолжителна, сеопфатна контрола на приватните пораки („налози за откривање“), пребарувањата би биле доброволни – по одлука на самите даватели на услуги, како што беше случај досега“, објаснува Брајер.
Сепак, тој наведува дека три клучни прашања остануваат нерешени:
-предлогот сè уште не го почитува ставот на Европскиот парламент дека само суд може да одобри пристап до приватни комуникации,
-им забранува на малолетниците да користат апликации за пораки
-и ја прекинува анонимната комуникација, барајќи идентификација на корисникот.
Игнориран став на Европскиот парламент
Брајер истакнува дека данскиот предлог го игнорира ставот на Европскиот парламент, според кој скенирањето на комуникациите би било можно само врз основа на судска наредба.
Оваа одредба, како што нагласува, е основен механизам за заштита на приватноста на европските граѓани и стандард што не треба да се ослабува со дополнителни притисоци од институциите на ЕУ – како што се „доброволните кодекси на однесување“ што веќе се користат во областите на вештачката интелигенција или борбата против дезинформациите.
Брејер, исто така, предупредува дека „доброволното“ во европската пракса честопати не е навистина доброволно: компаниите што одбиваат да учествуваат во такви „кодови“ честопати се соочуваат со построги мерки или регулаторен притисок, што всушност воведува задолжително скенирање низ задната врата.
Нема апликации за пораки за лица под 16 години?
Друг проблем се однесува на Член 6 од данскиот предлог, кој би им забранил на лицата под 16 години да користат апликации како WhatsApp, Telegram, Snapchat, X (Twitter) и други, наводно за да ги заштити од „онлајн предатори“.
Сепак, искуството на Велика Британија со Законот за безбедност на интернет покажува дека тинејџерите лесно ги заобиколуваат ваквите забрани со користење на VPN услуги и други алатки.
Доколку VPN-мрежите исто така бидат ограничени, тоа би отворило сериозни прашања за слободата на интернет, предупредува Брејер.
Крај на анонимната кореспонденција?
Третиот спорен дел, Член 4(3), предвидува дека корисниците повеќе не можат да отвораат анонимни е-пораки или сметки за кореспонденција.
Наместо тоа, тие би морале да го потврдат својот идентитет, со лична карта или биометрија (на пр. препознавање на лице), што ги прави лесно препознатливи и ранливи на протекување на податоци.
Брејер предупредува дека ова би можело да има сериозни последици за новинарите, активистите и организациите на граѓанското општество, кои честопати мораат доверливо да комуницираат со информаторите и изворите на информации.
Иако Данска тврди дека новиот предлог носи пофлексибилен пристап, критичарите веруваат дека тој сè уште го загрозува правото на приватност, слободата на комуникација и анонимноста, основните вредности на дигиталната Европа.
