Зошто Лав XIV ја продолжува традицијата да ја посетува Турција?

Папата Лав XIV од завчера е во посета на Турција, односно на Царигардската патријаршија, што во последните 60 години е „задолжителна“ дестинација за секој римски папа. По посетата на папата Павле VI во 1967 година, Јован Павле II бил во 1979 година, Бенедикт XVI во 2006 година и Франциск во 2014 година. Павле VI се сретнал и со Вселенскиот патријарх Атенагора во 1964 година во Ерусалим, што го означило почетокот на историското помирување меѓу западното и источното христијанство, поделени по расколот од 1054 година.

Првото апостолско патување на Павле VI во 1967 година означило одлучувачки чекор во екуменскиот дијалог. „Во светлината на нашата љубов кон Христос и нашата братска љубов еден кон друг, сè повеќе го откриваме длабокиот идентитет на нашата вера, додека точките за кои сè уште не се согласуваме не треба да нè спречат да го разбереме ова длабоко единство“, рече Папата, кој тогаш беше примен во Патријаршиската црква Свети Ѓорѓи во Фенербахче.

Всушност, во Истанбул, во областа Фенербахче, на европскиот брег на Босфор, се наоѓа „Архиепископот на Цариград, Нов Рим и Вселенски патријарх“, според неговата официјална титула. Тој ја држи „честа на примат“ меѓу православните патријарси. Титулата е почесна и не му дава никаква посебна власт над различните цркви, односно на сите „автокефални“, односно независни.

Патријархот Вартоломеј I, го прослави својот 85-ти роденден оваа година (роден на 29 февруари 1940 година на турскиот остров Имброс/Ѓокчеада)

Патријархот е во многу погледи генерал без војска, бидејќи неговата директна јурисдикција е ограничена на малата православна заедница во Турција, обезброена од размената на население и масовниот егзодус на почетокот на 20 век, и сега брои само неколку илјади. Секако, неговата власт се протега и на делови од Грција и на православните дијаспори низ целиот свет, но таму е оспорена од различните национални цркви, вклучувајќи ја и грчката, покрај романската, руската, бугарската, српската, македонската…

За време на нивната апостолска посета на 29 и 30 ноември 2014 година, папата Франциск и патријархот Вартоломеј I ја изразија својата искрена и цврста намера да ги интензивираат своите напори „за промовирање на целосно единство меѓу сите христијани, а особено меѓу католиците и православните“. Оваа посета беше обележана и со акцент на дијалогот со исламот. Поглаварот на Католичката црква ја посети Сината џамија на султанот Ахмет, соблекувајќи ги чевлите пред да влезе во огромната зграда, потоа се поклони и остана во молитва неколку минути, стоејќи до големиот муфтија на Истанбул, Рахми Јаран, во она што Ватикан го нарече „момент на тивко обожавање“. Следниот ден, папата се сретна со млади бегалци од Сирија, Ирак и разни земји од Блискиот Исток и Африка. Нивната тешка ситуација, нагласи Папата, „е тажна последица од ескалацијата на конфликтите и војната“. Две години подоцна, во април 2016 година, Папата и Патријархот се сретнаа на грчкиот остров Лезбос за да ја потсетат Европа, која се опколуваше со бодликава жица и ги затвораше своите граници за бегалците кои бараа спасение, на своите „принципи на солидарност“.

Патувањето, преземено од папата Лав XIV, беше замислено и организирано од Франциск за да се одбележи 1700-годишнината од Никејскиот собор (325), каде што беше усвоен симболот на верата, кој сè уште го исповедаат сите христијански цркви – православни, католички, протестантски и сите источни цркви. Вчера, Папата учествуваше на екуменски молитвен состанок на археолошкото наоѓалиште Изник, древна Никеја, околу 100 километри од Истанбул, во близина на местото на базиликата Свети Неофит, која беше потопена од водите на езерото Изник ​​во 11 век.