Skip to content
Корупциски скандал: префрлање на вината врз граѓанското општество?
Повеќе од триесет години по падот на Железната завеса, Европа се соочува со суровиот факт дека демократијата е слаба.
Справувањето со демократското назадување се чини, е високо на агендата на ЕУ.
Тоа беше централна тема за време на обраќањето на претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен за состојбата на Унијата.
Минатата недела, Европската комисија започна консултации за претстојниот пакет за одбрана на демократијата.
Но, ЕУ ги занемарува фактите кога станува збор за справување со основните причини за назадување на демократијата.
Како што покажува одговорот на корупцискиот скандал на Европскиот парламент, ЕУ повторно го наметнува прашањето на странско мешање, наместо да гледа што се случува дома.
Што е тоа што ја слабее демократијата?
Секојдневно, граѓанското општество и грасрут движењата сведочат за тоа како довербата во демократијата и нејзините институции е загрозена одвнатре.
Луѓето ја оценуваат демократијата врз основа на способноста на владините политики да ги задоволат нивните потреби, грижи и надежи за иднината.
За многу луѓе во ЕУ денес, кои се соочуваат со сиромаштија, исклученост и дискриминација, системот едноставно не дава резултати, оставајќи ги принудени да се натпреваруваат за права и достоинство.
Зајакнувањето на демократијата значи, пред сè, решавање на овие предизвици одвнатре
Со занемарување на овие поплаки, политичарите го отвораат патот за антидемократските сили да ги прошират поделбите меѓу национализмот, етничката припадност, религијата, родов идентитет и сексуалноста.
Тие го прават тоа со ветување на „добри патриоти“ дека ќе ги држат „аутсајдерите“ на безбедно растојание, што имплицира дека некои имаат повеќе право од другите да уживаат човекови права и достоинство.
Поради оваа причина, зајакнувањето на демократијата значи, пред сè, решавање на овие предизвици одвнатре.
ЕУ треба да даде приоритет на политиките за внатрешна кохезија и издржливост, еднаквост, слобода и учество, вредности кои се во сржта на секојдневните активности на граѓанското општество, во согласност со членовите 2, 3 и 11 од договорите на ЕУ и Повелбата за фундаментални права.
Корупциски скандал: префрлање на вината врз граѓанското општество
Веќе некое време, институциите на ЕУ се чини дека се повеќе фокусирани на странско мешање отколку на предизвици поблиску до дома.
Ова се покажува во тековниот корупциски скандал на Европскиот парламент, кој некои го користат за да започнат лов на вештерки против граѓанското општество и невладините организации.
За време на дебатата во Европскиот парламент, претседателот на комисијата за буџетска контрола ги означи граѓанските организации како потенцијални „непријатели на нашите демократии“ и повика на „ЕУ еквивалент на Законот за регистрација на странски агенти на САД“ за да се зголеми контролата и транспарентноста.
Префрлањето на вината врз граѓанското општество и невладините организации како сектор, се чини пригоден трик за да се сврти вниманието, но тоа не служи на целта за одбрана на демократијата.
Да ја исправиме евиденцијата: ова е скандал со јавен интегритет и корупција во кој се вклучени сегашни и поранешни европратеници и нивните помошници, од кои некои наводно ја злоупотребиле својата водечка моќ во две организации за да служат за криминални цели.
Тоа повеќе придонесува за понатамошни ограничувања на веќе загрозениот граѓански простор, како што е документирано во годишните извештаи за владеење на правото презентирани од Европската комисија.
Наративот и законодавството околу „странските агенти“ веќе се капитализирани за да таргетираат здруженија и невладини организации во земји како Русија, Унгарија, Полска, Бугарија и Франција.
Ако ЕУ продолжи да го усвојува овој пристап, ризикува дополнително да го легитимира овој наратив и да го поттикне и онака загрижувачкото задушување на граѓанското општество и критичките гласови кои бараат одговорност од владите.
Обраќање на внатрешната демократска отпорност на нашите општества
За да ја заштитиме демократијата, мора да го заштитиме, а не да го напаѓаме граѓанското општество.
ЕУ не смее да ја пропушти можноста да го стори тоа во претстојниот пакет за одбрана на демократијата. Иако нејзините неодамнешни консултации ја признаваат важноста на граѓанското општество и граѓанското учество, таа тесно се фокусира на „тајното странско влијание“.
Исто така, ги издвојува невладините организации како особено ранливи на странско мешање, иако НВО имаат строги обврски за известување и транспарентност за финансирањето што го добиваат.
Во исто време, големите бизниси и меѓународните корпоративни лоби почитуваат помалку обврски за транспарентност според Регистарот за транспарентност на ЕУ и често ги заобиколуваат овие правила.
Фокусирањето на странското мешање како единствена закана за демократијата е контрапродуктивно, бидејќи ризикува големи домашни напади врз демократијата да се ставаат под тепих или дури и ослободување на европските влади одговорни за нив.
Состојбата на граѓанското општество и квалитетот на граѓанските слободи не е само показател за состојбата на демократијата туку и елемент на нејзината критична инфраструктура.
Наместо тоа, ако ЕУ сака да ја заштити демократијата, мора да даде приоритет на она што придонесува за внатрешната демократска отпорност.
Таа мора да ги поддржи и заштити организациите на граѓанското општество и бранителите на човековите права и да обезбеди граѓанските слободи, вклучително и слободата на здружување на луѓето, мирното собирање и изразување, да се зачуваат и зајакнат.
Состојбата на граѓанското општество и квалитетот на граѓанските слободи не е само показател за состојбата на демократијата туку и елемент на нејзината критична инфраструктура.
„Признавањето мора да биде вкоренето на европско ниво. Ако треба да има отворен и процут простор за граѓанското општество на сите нивоа на ЕУ, европските институции мора да бидат пример.“
Рафаела Болини и Жан-Марк Роиран се копретседатели на Европскиот граѓански форум, паневропска мрежа која обединува речиси 100 здруженија и невладини организации во 29 европски земји.
Извор Еуроњус
