Милановиќ удри по Брисел: „Хрватска нема да биде марионета на централизирана Европа“

Хрватскиот претседател Зоран Милановиќ упати остра критика кон европските институции и дел од националниот естаблишмент, обвинувајќи дека „луѓе на водечки позиции“ се подготвени да ги подредат државните интереси на централизирани импулси од Брисел. Во серија јавни изјави, Милановиќ порача дека Хрватска нема да биде марионета на централизирана Европа, нагласувајќи дека европската интеграција не смее да се претвори во ерозија на националниот суверенитет.

Според неговите ставови, проблемот не е во членството во ЕУ, туку во тенденцијата за пренесување сè поголеми дела од извршните овластувања и јавните политики на ниво на Унијата, без доволна демократска контрола и без почитување на принципот на супсидијарност. Милановиќ ја повлече линијата токму кај политиките што во пракса го намалуваат маневарскиот простор на малите и средни членки, претворајќи ја интеграцијата во „командна пирамида“ наместо во договор на еднакви.

Во тој контекст, тој ги критикува и домашните актери – „оние што се подготвени да климаат со глава на сè што доаѓа од центарот, без да прашаат дали тоа е во корист на граѓаните“. Неговата порака е дека европејството и суверенизмот не се исклучуваат, туку мора да се балансираат: да се прифаќаат заедничките цели – владеење на правото, слободен пазар, безбедност – но да се брани правото на државите да ги моделираат сопствените јавни политики.

Изјавите доаѓаат во момент на засилени дебати во ЕУ за буџетот, миграцијата, одбранбената интеграција и енергетската транзиција – области во кои централистичкиот пристап најмногу ја стега автономијата на членките. Милановиќ предупреди дека „централизацијата по секоја цена“ создава демократски јаз меѓу европските институции и гласачите, хранејќи евроскепса и политичка поларизација.

Критичарите на Милановиќ ќе речат дека неговиот тон е преостар и дека со тоа ја подрива европската сплотеност во време на геополитички турбуленции. Но, неговите поддржувачи возвраќаат дека нормално е државен лидер да ја брани уставната распределба на моќ и да инсистира на транспарентност и отчетност кога се пренесуваат надлежности кон Брисел.