Вучиќ ироничен: „Ќе платиме 50% повеќе за ХЕП, откако Загреб покажа интерес за НИС

Од Фејсбук страницата на претседателот на Србија Александар Вучиќ

Српскиот претседател Александар Вучиќ со остар и ироничен одговор на најавите од Загреб дека Хрватска би влегла во сопственичката структура на Нафтната индустрија на Србија (НИС), чиј мнозински сопственик е руската „Газпром“. Тој изјави дека Србија е „подготвена да понуди и 50 проценти повеќе од секој друг“ за купување на хрватското државно електростопанство (ХЕП), па дури и интерес за ЈАНАФ — доколку Хрватска навистина го купува НИС. „Кога руските пријатели ќе кажат дека го продаваат НИС, ќе ги информираме Хрватите“, рече Вучиќ, алудирајќи дека клучот е кај сегашниот мнозински сопственик.

Изјавата доаѓа истиот ден кога стапија на сила нови американски санкции кон НИС. Вучиќ соопшти дека од утрото (9 октомври 2025) гориво на бензинските пумпи на НИС може да се купи само во готово, а дека рафинеријата располага со резерви до 1 ноември. Паралелно, медиумите јавуваат и за ограничувања за плаќање со странски картички на пумпите на НИС, што укажува на непосредно оперативно влијание од санкциите врз малопродажниот сегмент на компанијата.

Хрватскиот интерес за НИС беше артикулиран на ниво на политички сигнал од ресорен министер во контекст на санкциите и сопственичката структура со руско мнозинство. Српската страна го враќа топчето со политички театар и висок тон: Србија, наводно, би купувала ХЕП и ЈАНАФ—јадрото на хрватската енергетска инфраструктура—ако Хрватска го „пазарува“ НИС. Де факто, Вучиќ ја префрли топката кон Москва: без одлука на „Газпром“ за продажба, разговорот останува на ниво на реторика и дневнополитичко позиционирање.

Во економско-енергетска рамка, сценариото со санкции и контра-најави носи три клучни импликации. Прво, краткорочни нарушувања на плаќањата и логистиката околу НИС, кои можат да влијаат на малопродажните цени и снабдувањето на пазарот—барем во транзицискиот период, додека траат ограничувањата на финансиските канали. Второ, регионалната политика повторно го користи енергетскиот сектор како поле за симболични потези со голема медиумска тежина, но ограничена правно-комерцијална изводливост без претходни сопственички одлуки. Трето, понудата „50% повеќе од секој друг“ за хрватски ХЕП е демонстративна и несекојдневна, но без формален процес на продажба и регулаторни процедури останува во доменот на политичка порака кон Загреб и Брисел.

Официјален тендер или двострана зделка за ХЕП/ЈАНАФ не постои, ниту пак има најава за продажба на НИС од страна на мнозинскиот сопственик. Во меѓувреме, практичните ефекти од санкциите ги чувствуваат потрошувачите на пумпите на НИС — со кеш-плаќања и ограничувања на странски картички — што укажува дека геополитичките одлуки брзо се прелеваат во секојдневието на граѓаните.

Зачлени се на нашиот е-билтен